Tip:
Highlight text to annotate it
X
Η ΚΟΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑΣ
Σας ομιλεί ευρωπαϊκό πολεμικό πλοίο που περιπολεί σ' αυτήν εδώ την περιοχή.
Αν παρατηρήσετε ύποπτες ή παράνομες κινήσεις ή χρειάζεστε βοήθεια, καλέστε στο κανάλι 16.
Βρισκόμαστε στις αρχές του 21ου αιώνα
και Σομαλοί πειρατές λυμαίνονται τον Κόλπο του Άντεν κατατρομοκρατώντας τη διεθνή ναυτιλία
και θέτοντας σε κίνδυνο τη διοχέτευση επισιτιστικής βοήθειας ζωτικής σημασίας στη Σομαλία.
Η αυξανόμενη αυτή απειλή στη θάλασσα σε συνδυασμό με την ανθρωπιστική τραγωδία στην ξηρά
φέρνει την ΕΕ αντιμέτωπη μ' ένα δύσκολο δίλημμα: ν' αναλάβει ή να μην αναλάβει δράση.
Κατόπιν εντατικών διαβουλεύσεων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο
προέκυψε η επιχείρηση «Αταλάντη» (EU NAVFOR Somalia Operation Atalanta),
η πρώτη ναυτική επιχείρηση στην ιστορία της ΕΕ.
Δεν ήταν φυσικά εύκολο ν' αποφασιστεί
η πρώτη ναυτική επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
και μάλιστα εναντίον τέτοιου εχθρού,
ούτε να συγκεντρωθούν όλα τα αναγκαία τόσο μακριά από την Ευρώπη
και να συνεχιστεί η επιχείρηση επί παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Μια πλευρά της εντολής καθηκόντων της αποστολής είναι η προστασία από πειρατικές επιδρομές
των ευάλωτων πλοίων και σκαφών που μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια.
Καθώς όμως από τον Κόλπο του Άντεν περνούν πάνω από 5.000 πλοία το μήνα,
η δε περιοχή των επιχειρήσεων είναι σε έκταση μιάμιση φορά όση η Ευρώπη,
το έργο αυτό δεν είναι εύκολο.
Κλειδί της επιτυχίας είναι η ομαδική εργασία.
Συνεργαζόμαστε στενότατα με το ΝΑΤΟ, που διατηρεί επίσης δυνάμεις εκεί,
και με τη Συνδυασμένη Ναυτική Δύναμη, που έχει τη βάση της στο Μπαχρέιν.
Η επιχείρηση είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες,
διότι αποτελεί εξαιρετικό υπόδειγμα συνεργασίας,
τέτοιας που δεν νομίζω πως θα μπορούσε να γίνει στη στεριά, έγινε όμως και λειτούργησε στη θάλασσα.
Χάρη στις συνδυασμένες επιχειρήσεις πολλών πολεμικών σκαφών υπό τη σημαία της Ναυτικής Δύναμης της ΕΕ,
ο αριθμός των επιθέσεων μειώθηκε θεαματικά.
Η επιχείρηση «Αταλάντη» αποτελεί πιθανότατα το λαμπρότερο επίτευγμα της ΚΠΑΑ,
η καταπολέμηση όμως πειρατών στη θάλασσα δεν αρκεί.
Πρέπει ν' αντιμετωπίσουμε και τα βαθύτερα αίτια.
Οι άνθρωποι δεν γίνονται πειρατές από ρομαντισμό, γίνονται διότι η πειρατεία αποδίδει.
Πρέπει λοιπόν να δώσουμε νέες προοπτικές στη χώρα.
Τώρα που σημειώσαμε τακτικές επιτυχίες στη θάλασσα, το επόμενο βήμα θα είναι
-- από κοινού με την Αποστολή της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία --
να ενισχύσουμε το νεοσύστατο σομαλικό στρατό για ν' αντιμετωπίσει την απειλή του Αλ Σαμπαάμπ.
Πολύ μεγάλο έργο για την ενωσιακή αποστολή στρατιωτικής εκπαίδευσης στη Σομαλία.
Όταν το 2007 η Αφρικανική Ένωση συνέλαβε την ιδέα της AMISOM ως ειρηνευτικής αποστολής για τη Σομαλία,
δεν εμφανίστηκαν πολλοί εθελοντές.
Μόνον η Ευρωπαϊκή Ένωση πίστεψε στην ιδέα
και επένδυσε σ' αυτήν μέσω του προγράμματος εκπαίδευσης της εν λόγω αποστολής,
χάρη στο οποίο έχουν εκπαιδευτεί για μας πάνω από 3.000 Σομαλοί πολεμιστές.
Μιλούμε για μια χώρα όπου εδώ και 22 χρόνια δεν υπάρχει κράτος που να λειτουργεί,
οπότε δεν περιμένουμε να είναι εύκολα τα πράγματα.
Έχουμε όμως νέα πνοή και νέο δυναμισμό για να προχωρήσουμε.
Η ενωσιακή αποστολή στρατιωτικής εκπαίδευσης βρισκόταν προηγουμένως εκτός Σομαλίας,
έχει όμως ήδη μετεγκατασταθεί στη Σομαλία
και θα εκπαιδεύει τους Σομαλούς στο εσωτερικό της χώρας.
Σε μια περιοχή κατεστραμμένη από δυο δεκαετίες εμφύλιου πολέμου,
οι ασφαλειακές ανάγκες είναι εξίσου επιτακτικές με τις κοινωνικοοικονομικές.
Μόνο λοιπόν μια πολύπλευρη προσέγγιση μπορεί να είναι αποτελεσματική.
Ήταν καταφανές ότι χρειαζόμασταν μια συνεπή, συνεκτική προσέγγιση
προκειμένου να βοηθήσουμε το λαό της Σομαλίας να υλοποιήσει τις προσδοκίες του.
Έχουμε προσφέρει από τότε την αμέριστη υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
στη Σομαλία και την ευρύτερη περιοχή.
Και θέλω να διαβεβαιώσω το σομαλικό λαό πως θα τους στηρίξουμε και στο μέλλον.
Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πια σε θέση
ν' αρχίσει να συνενώνει τις διάφορες ικανότητες που διαθέτει:
ικανότητες ανθρωπιστικής δράσης, αναπτυξιακής δράσης, και τώρα δράσης στον τομέα της ασφάλειας.
Ορίστε: η Ένωση αρχίζει να υλοποιεί στην πράξη αυτό που ισχυρίζεται ότι είναι.
Βασιζόμενη στις επιτυχίες της EU NAVFOR και της αποστολής στρατιωτικής εκπαίδευσης στη Σομαλία,
η ΕΕ ξεκινά το 2012 την αποστολή EUCAP Nestor,
την πρώτη αποστολή δημιουργίας ικανοτήτων με όντως περιφερειακή προσέγγιση.
Σκοπός της είναι να δώσει σε πέντε χώρες της περιοχής του Κέρατος της Αφρικής
την ικανότητα να ελέγχουν τις θάλασσές τους, ιδίως για την πρόληψη της πειρατείας
να τις βοηθήσει να εκτελέσουν και νομοθετικό αλλά και ναυτικό έργο, και συγκεκριμένα
ν' αναπτύξουν δυνάμεις ακτοφυλακής ή ναυτικού ικανές να ελέγχουν πλήρως αυτή την περιοχή.
Ιδού τα ίχνη τους. Όλα αυτά είναι διάφορα πλοία που ταξιδεύουν σ' αυτό το θαλάσσιο διάδρομο.
Ο Frédéric Pasquier είναι πεπειραμένος Γάλλος χωροφύλακας
αποσπασμένος στην Ακτοφυλακή του Τζιμπουτί
με καθήκον να εκπαιδεύσει το εκκολαπτόμενο αυτό Σώμα.
Χρειάζονται ακόμη εκπαίδευση, εξοπλισμό, πρακτική εμπειρία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να μοιραστεί τεχνογνωσία,
λαμβάνοντας συνάμα υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες τους και το δικό τους τρόπο λειτουργίας.
Όπως η Ακτοφυλακή, και το Ναυτικό έχει μεγάλη ανάγκη υποστήριξης.
Η σημερινή άφιξη του ισπανικού πολεμικού Meteoro
δίνει μια εξαιρετική ευκαιρία για μια κοινή άσκηση καταδύσεων Ναυτικού/Ακτοφυλακής.
Ας εξετάσουμε τώρα τον καταδυτικό εξοπλισμό που έχουμε πάνω στο πλοίο.
Κάθε που ένα πλοίο αράζει σε μια προβλήτα, σ' ένα λιμενοβραχίονα
επιθεωρούμε τον ίδιο το λιμενοβραχίονα να δούμε μήπως υπάρχουν ύποπτα αντικείμενα
και άμα το πλοίο μείνει στο λιμάνι επιθεωρούμε και το κύτος του
για να δούμε μήπως υπάρχει κίνδυνος ή ζημιά στα ύφαλα του πλοίου.
Άλλο σημαντικό καθήκον της αποστολής EUCAP Nestor
είναι να βοηθά τις χώρες του Κέρατος της Αφρικής να ενισχύουν τους νόμους τους
για να μπορούν να καταπολεμούν την πειρατεία και άλλα εγκλήματα στην ανοιχτή θάλασσα,
όπως την παράνομη αλιεία και την εμπορία ανθρώπων.
Εργαζόμαστε σε μετασυγκρουσιακές κοινωνίες
και μια από τις πρώτες μας προτεραιότητες είναι η επαναλειτουργία της αστυνομίας και της δικαιοσύνης.
Μετά τους πολέμους των Βαλκανίων,
τα κράτη μέλη συνειδητοποίησαν την ανάγκη να λειτουργήσει η ΕΕ ως πάροχος ασφάλειας,
θέτοντας τα θεμέλια για την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας της Ευρώπης.
Η ΚΠΑΑ προέκυψε από αίσθημα ανημποριάς.
Είδαμε ότι δεν ήμασταν αρκετά αποτελεσματικοί
ενώ συνέβαιναν τόσα και τόσα δίπλα μας. Αυτό έγινε συνείδηση στα μέσα της δεκαετίας του 1990
και έδωσε πολύ μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη μιας νέας πολιτικής,
η οποία εν συνεχεία καταγράφηκε στις Συνθήκες και άρχισε να υλοποιείται στην πράξη το 2003.
Δέκα χρόνια μετά, η Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης
αριθμεί αποδεδειγμένες επιτυχίες,
τόσο σε στρατιωτικές επιχειρήσεις όσο και σε μη στρατιωτική διαχείριση κρίσεων.
Το ζητούμενο είναι τώρα να διατηρηθεί αυτή η θέση παρά τις αλλαγές των απειλών
και τις περικοπές των προϋπολογισμών.
Αν ανασκοπήσουμε όλες τις επιχειρήσεις της τελευταίας δεκαετίας, διαπιστώνουμε
ότι οι Ευρωπαίοι, οι ένοπλες δυνάμεις των χωρών της ΕΕ, έχουν εντονότατη παρουσία στον κόσμο.
Παρόλ' αυτά, η κατάσταση όπου βρισκόμαστε τώρα μας αναγκάζει να προχωρήσουμε πάρα πέρα.
Αν είναι να δρέψει η Ευρώπη στο ακέραιο τους καρπούς
της Κοινής της Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας,
θα πρέπει και να επενδύσουν επαρκώς οι Ευρωπαίοι σε στιβαρές στρατιωτικές ικανότητες.
Έχουμε όρια από πλευράς βιωσιμότητας,
από πλευράς πολυπλοκότητας στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Οπότε προσπαθούμε να βελτιώνουμε τις ικανότητές μας,
ιδίως στον τομέα του ανεφοδιασμού στον αέρα, των στρατηγικών αερογεφυρών.
Με το συμμερισμό και τη συγχρησιμοποίηση των μέσων (έμψυχων και άψυχων) που διαθέτουμε,
με τη σύσταση ενωσιακών «μάχιμων μονάδων» και την κάλυψη των ειδικότερων κενών όπου είχαμε ελλείψεις,
θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός.
Δαπανούμε 200 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο για την άμυνα στην Ευρωπαϊκή Ένωση·
αν λοιπόν το δούμε αυτό σαν πρόκληση και σαν ευκαιρία, πιστεύω
πως θα πρέπει πραγματικά να κάνουμε πια μεγαλύτερη προσπάθεια να εργαζόμαστε συλλογικά.
Η ενίσχυση της στρατιωτικής δύναμης της ΕΕ με το συμμερισμό και τη συγχρησιμοποίηση πόρων καίριας
σημασίας μπορεί να τονώσει και την οικονομία μας.
Η άμυνα είναι αναμφίβολα μοχλός οικονομικής αύξησης.
Δημιουργεί και θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης.
Από τον αμυντικό τομέα συχνά προκύπτουν τεχνολογικές καινοτομίες
που στηρίζουν ολόκληρους οικονομικούς κλάδους.
Μεγιστοποιώντας τις συνέργειες μεταξύ στρατιωτικών και μη στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Κέρας της Αφρικής,
η ΕΕ έχει συμβάλει θετικά στη σταθερότητα μιας περιοχής που μαστίζεται από πολέμους και φτώχια.
Με δεδομένες όμως τις αυξανόμενες ασφαλειακές προκλήσεις ανά τον κόσμο,
πώς θα εξελιχθεί στο μέλλον ο ρόλος της ΕΕ ως παρόχου ασφάλειας;
Θα είμαστε παρόντες όπου μας χρειάζονται.
Η ΚΠΑΑ ωθείται από τη ζήτηση.
Εμπλεκόμαστε σε χώρες και περιοχές όπου η εμπλοκή μας μπορεί να ωφελήσει,
αλλά πρέπει φυσικά να είμαστε δεόντως προετοιμασμένοι ν' αντιδρούμε στα γεγονότα.
Το δυναμικό υπάρχει. Αρκεί μόνο να φροντίσουμε να μπορούμε να το αξιοποιήσουμε.
Ευρωπαϊκή Ένωση ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ