Tip:
Highlight text to annotate it
X
H Wide Field Camera 3 του Χαμπλ συνέλαβε αυτή την εικόνα
ενός γιγάντιου νέφους αερίου υδρογόνου
που φωτίζεται από ένα λαμπρό νεαρό άστρο.
Η εικόνα δείχνει πόσο βίαια είναι τα πρώιμα στάδια της διαδικασίας δημιουργίας των άστρων
με το νεαρό αντικείμενο να συνταράσσει το αστρικό μαιευτήριο.
Επεισόδιο 51: Περιοχή Δημιουργίας Άστρων S 106
Παρουσιάζει ο Δρ. Τζέι, ή κατά κόσμον Δρ. Τζο Λίσκε
Μερικές χιλιάδες έτη φωτός μακριά, στον αστερισμό του Κύκνου,
βρίσκεται η μικρή περιοχή δημιουργίας άστρων Sh 2-106, ή απλά S106.
Παρά τα υπέροχα χρώματα της εικόνας, δεν υπάρχει τίποτα ήρεμο σε αυτή την απεικόνιση.
Ένα νεαρό άστρο, με όνομα S106 IR, γεννιέται στη καρδιά του νεφελώματος.
Στα βίαια τελικά στάδια της δημιουργίας του,
το άστρο εκτοξεύει ύλη με μεγάλη ταχύτητα, διαρρηγνύοντας βίαια το αέριο και τη σκόνη γύρω του.
Τριδιάστατες εξομοιώσεις δείχνουν το περίπλοκο σχήμα
στο οποίο το άστρο έχει διαμορφώσει τη γειτονιά του.
Συγκεκριμένα, το σχήμα κλεψύδρας του νεφελώματος, είναι αποτέλεσμα
της σύγκρουσης των πιδάκων από το άστρο πάνω στο νέφος υδρογόνου από το οποίο γεννιέται.
Στις εξωτερικές περιοχές αυτών των κοιλωμάτων, το αέριο συμπιέζεται
σε κύματα κρούσης από τη πίεση.
Το άστρο έχει μάζα περίπου 15 φορές τη μάζα του Ήλιου
και βρίσκεται στο τελικό στάδιο δημιουργίας του.
Σύντομα θα ησυχάσει εισερχόμενο σε ένα πιο ώριμο στάδιο της αστρικής ζωής,
γνωστό στους αστρονόμους ως η κύρια ακολουθία.
Για τώρα όμως, το S106 IR παραμένει κουρνιασμένο στο μητρικό νέφος,
αλλά επαναστατεί εναντίον του.
Το υλικό που εκτοξεύεται από το άστρο, όχι μόνο διαμορφώνει το νέφος σαν κλεψύδρα
αλλά επιπλέον διαταράσσει το νέφος υδρογόνου.
Τα περίπλοκα σχήματα που προκύπτουν διακρίνονται καθαρά εδώ.
Το άστρο αναδεύει το νέφος αερίου, ενώ παράλληλα το θερμαίνει
σε θερμοκρασίες της τάξης των 10.000 βαθμών Κελσίου.
Η ακτινοβολία του άστρου διεγείρει το αέριο, κάνοντάς το να λάμπει σα μία λάμπα φθορισμού.
Το φως από το αέριο που ακτινοβολεί εμφανίζεται μπλε στην εικόνα,
η οποία συνδυάζει παρατηρήσεις του Χαμπλ στο ορατό και το υπέρυθρο φως.
Τις περιοχές ακτινοβολίας τις διαχωρίζει μία ψυχρότερη,
παχιά ροή σκόνης, που εμφανίζεται κόκκινη.
Το σκοτεινό αυτό υλικό καλύπτει σχεδόν πλήρως το άστρο,
αλλά το νεαρό αντικείμενο αχνοφαίνεται
να ξεχωρίζει μέσα από τη πλατύτερη περιοχή σκόνης.
Το νέφος είναι σχετικά μικρό, σε σχέση με τις συνήθεις περιοχές δημιουργίας άστρων,
περίπου δυο έτη φωτός στον μεγαλύτερο άξονά του.
Το μισό περίπου της απόστασης μεταξύ του Ήλιου και το α-Κενταύρου,
του πλησιέστερου αστρικού μας γείτονα
πολύ μικρότερη από τις συνήθεις περιοχές δημιουργίας άστρων
όπως τα νεφελώματα του Ωρίωνα και της Τρόπιδος.
Η εκπομπή του Χαμπλ είναι παραγωγή του ESA/Hubble στο Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο (ESO) στη Γερμανία
Η αποστολή του Χαμπλ αποτελεί κοινοπραξία μεταξύ της NASA και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).
www.spacetelescope.org
Κείμενα: ESA/Hubble; Μετάφραση: Μανώλης Ζούλιας