Tip:
Highlight text to annotate it
X
Μετάφραση: Fani Simitzi Επιμέλεια: Mary Keramida
Γεια.
(Γέλια)
Αυτό το έκανα για δύο λόγους.
Καταρχήν ήθελα να δημιουργήσω
μια καλή πρώτη οπτική εντύπωση.
Κυρίως, όμως, το έκανα γιατί
αυτό μου συμβαίνει κάθε φορά που είμαι υποχρεωμένος να φοράω
ένα τέτοιο μικρόφωνο, σαν της Lady Gaga.
(Γέλια)
Έχω συνηθίσει τα στατικά μικρόφωνα.
Είναι ό,τι πιο βολικό για τις δημόσιες εμφανίσεις.
(Γέλια) (Χειροκρότημα)
Όταν όμως μου κοτσάρουν αυτό το πράγμα στο κεφάλι, κάτι μου συμβαίνει.
Ξεφεύγω.
(Γέλια) Συγγνώμη, λοιπόν, γι' αυτό.
Ήδη έχω βγει εκτός θέματος.
(Γέλια)
Κυρίες και κύριοι,
έχω αφιερώσει τα τελευταία 25 χρόνια της ζωής μου
σχεδιάζοντας βιβλία.
"Ναι, ΒΙΒΛΙΑ. Ξέρετε, δεμένους τόμους τυπωμένου χαρτιού με μελάνι.
Δεν απενεργοποιούνται μέσω διακόπτη.
Πείτε το στα παιδιά σας».
Ξεκίνησαν όλα με ένα λαθάκι,
όπως και η πενικιλίνη. (Γέλια)
Αυτό που πραγματικά ήθελα
ήταν να γίνω γραφίστας
σε μία από τις διάσημες εταιρείες της Νέας Υόρκης.
Όταν όμως έφτασα εκεί,
το φθινόπωρο του 1986, μετά από πολλές συνεντεύξεις,
συνειδητοποίησα ότι η μόνη θέση που μου προσέφεραν
ήταν μια θέση βοηθού του καλλιτεχνικού διευθυντή Άλφρεντ Α. Κνοπφ,
ενός εκδότη βιβλίων.
Ήμουν αρκετά ανόητος.
Όμως όχι τόσο ώστε να απορρίψω τη θέση.
Δεν μπορούσα καν να φανταστώ
σε τι επρόκειτο να συμμετέχω
και ήμουν υπερβολικά τυχερός.
Σύντομα, συνειδητοποίησα ποια ακριβώς ήταν η δουλειά μου.
Η δουλειά μου ήταν να κάνω αυτή την ερώτηση:
«Με τι μοιάζουν οι ιστορίες»;
Γιατί αυτό ακριβώς είναι ο Κνοπφ.
Είναι ένα εργοστάσιο ιστοριών, ένα από τα καλύτερα στον κόσμο.
Δίνουμε ιστορίες στο κοινό.
Πρόκειται για ιστορίες όλων των ειδών,
και κάποιες από αυτές είναι πραγματικές.
Όλες όμως έχουν ένα κοινό:
Όλες πρέπει να μοιάζουν με κάτι.
Χρειάζονται όλες ένα πρόσωπο.
Γιατί; Για να δίνουν μια πρώτη εντύπωση
για το τι πρόκειται να βιώσετε.
Ένας σχεδιαστής βιβλίων δίνει μορφή στο περιεχόμενο,
και επιπλέον
διατηρεί μια πολύ λεπτή ισορροπία μεταξύ αυτών των δύο.
Την πρώτη μου ημέρα, λοιπόν,
ως εκπαιδευόμενος σχεδιαστής στο Πανεπιστήμιο του Πεν Στέϊτ
μπήκε στην αίθουσα ο καθηγητής Λάνι Σομέζ,
σχεδίασε ένα μήλο στον πίνακα,
έγραψε από κάτω τη λέξη «Μήλο»,
και είπε: «Μάθημα πρώτο. Ακούστε».
Κάλυψε την εικόνα λέγοντας,
«Μπορείτε να κάνετε αυτό» και μετά κάλυψε τη λέξη
«ή να δείξετε αυτό».
«Αυτό όμως δεν το κάνετε».
Γιατί έτσι αντιμετωπίζετε το κοινό σας σαν να είναι ηλίθιοι.
(Γέλια)
Τους αξίζει κάτι πολύ καλύτερο.
Πολύ σύντομα,
είχα τη δυνατότητα να δω στην πράξη αυτή τη θεωρία
με δύο βιβλία που είχα αναλάβει για τον Κνοπφ.
Το πρώτο ήταν τα απομνημονεύματα της Κάθριν Χέπμπορν,
και το δεύτερο ήταν η βιογραφία της Μαρλέν Ντίντριχ.
Το βιβλίο της Χέπμπορν
ήταν γραμμένο σε στυλ διαλόγου,
σαν να σας τα διηγούταν όλα καθισμένη απέναντί σας στο τραπέζι.
Το βιβλίο της Ντίντριχ ήταν μία καταγραφή
από την κόρη της. Μία βιογραφία.
Η ιστορία της Χέπμπορν, λοιπόν, ήταν λέξεις
και η ιστορία της Ντίντριχ ήταν εικόνες. Κάναμε το εξής.
Δείτε, λοιπόν.
Περιεχόμενο και μορφή το ένα δίπλα στο άλλο.
Μην τσακώνεστε, κυρίες μου.
«Τι είναι το Τζουράσικ Παρκ»;
Πώς έχουν, λοιπόν, τα πράγματα εδώ;
Κάποιος
επαναφέρει τους δεινοσαύρους στη ζωή
εξάγοντας το DNA τους
από προϊστορικό κεχριμπάρι.
Ιδιοφυές!
(Γέλια)
Ευτυχώς για 'μένα,
μένω και εργάζομαι στην πόλη της Νέας Υόρκης,
όπου υπάρχουν πολλοί δεινόσαυροι.
(Γέλια)
Έτσι,
επισκέφθηκα το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας,
μελέτησα τους σκελετούς, πήγα στο πωλητήριο
και αγόρασα ένα βιβλίο.
Με συνεπήρε η συγκεκριμένη σελίδα του βιβλίου,
και ιδιαίτερα η κάτω δεξιά γωνία.
Πήρα λοιπόν αυτό το διάγραμμα,
και το έβαλα σε ένα φωτοαντιγραφικό μηχάνημα.
(Γέλια)
Πήρα ένα χαρτί ιχνογραφίας,
και το κόλλησα πάνω στο αντίγραφο
με ένα κομμάτι σελοτέϊπ - σταματήστε με αν τα λέω γρήγορα.
(Γέλια)
Μετά πήρα έναν ραπιδογράφο --
εξηγήστε το στους πιτσιρικάδες --
(Γέλια)
και ξεκίνησα να δημιουργώ τον δεινόσαυρο από την αρχή.
Δεν είχα ιδέα τι έκανα,
δεν είχα ιδέα πού θα κατέληγα.
Αλλά κάποια στιγμή σταμάτησα --
όταν πλέον πίστεψα ότι αν το συνέχιζα, θα το παρατραβούσα.
Κατέληξα, λοιπόν, σε αυτή τη γραφική αναπαράσταση
όπου βλέπουμε αυτό το ζώο να παίρνει σάρκα και οστά.
Είμαστε στα μισά της διαδικασίας.
Μετά προσέθεσα κάποια τυπογραφικά στοιχεία.
Κάτι πολύ απλό,
το οποίο παρέπεμπε ελαφρώς στη σήμανση του πάρκου.
(Γέλια)
Στο γραφείο όλοι το λάτρεψαν,
κι έτσι το στείλαμε στο συγγραφέα.
Ήδη από τότε,
Ο Μάικλ ήταν πολύ μπροστά.
«Ο Μάικλ Κρίχτον απαντά μέσω φαξ»:
«Ουάου! Γαμάτο Εξώφυλλο»
(Γέλια) (Χειροκρότημα)
Ανακουφίστηκα πολύ όταν το είδα να βγαίνει από το μηχάνημα.
(Γέλια)
Μου λείπει ο Μάικλ.
Φυσικά, κάποιος από την MCA Universal
επικοινώνησε με το νομικό μας τμήμα για να ρωτήσει
μήπως θα μπορούσαν να αγοράσουν τα δικαιώματα της εικόνας,
σε περίπτωση που ήθελαν να τη χρησιμοποιήσουν.
Τελικά τη χρησιμοποίησαν.
(Γέλια) (Χειροκρότημα)
Ήμουν κατενθουσιασμένος.
Ξέρουμε όλοι ότι ήταν μια εκπληκτική ταινία,
είχε τρομερό ενδιαφέρον να παρακολουθείς
το πώς πέρασε στην κουλτούρα και αποτέλεσε φαινόμενο
καθώς και όλες τις διαφορετικές παραλλαγές της.
Πριν λίγο καιρό όμως,
συνάντησα αυτό εδώ στο Διαδίκτυο.
Όχι, δεν είμαι εγώ.
Όποιος και να είναι όμως,
δεν μπορώ να μην σκεφτώ ότι κάποιο πρωί ξύπνησε και είπε,
«Θεέ μου, αυτό δεν το είχα χθες βράδυ. Ωωωχ»
«Ήμουν τόσο κομμάτια».
(Γέλια)
Αν όμως το σκεφτώ κάπως, από το κεφάλι μου
πέρασε στα χέρια μου και μετά στο πόδι του.
(Γέλια)
Φέρω κάποια ευθύνη.
Πρόκειται για μεγάλη ευθύνη.
Η ευθύνη ενός σχεδιαστή βιβλίων είναι τριπλή:
απέναντι στον αναγνώστη, στον εκδότη αλλά κυρίως στο συγγραφέα.
Θέλω να βλέπετε το βιβλίο κάθε συγγραφέα
και να λέτε, «Ουάου! Αυτό πρέπει να το διαβάσω».
«Ντέϊβιντ Σεντάρις ΓΥΜΝΟΣ»
Ο Ντέιβιντ Σεντάρις είναι ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς,
και το κυρίως άρθρο
σε αυτή τη συλλογή μιλάει για ένα ταξίδι του σε μία αποικία γυμνιστών.
Ο λόγος που τους επισκέφθηκε
ήταν ο φόβος του για την εικόνα του σώματός του,
και ήθελε να ανακαλύψει τι υπάρχει πίσω από αυτό.
Για μένα ήταν απλώς μία δικαιολογία για να σχεδιάσω ένα εξώφυλλο
που πραγματικά θα θέλατε να το γδύσετε.
Όταν όμως θα το κάνατε,
δε θα βρίσκατε αυτό που θα περιμένατε.
Θα βρίσκατε κάτι που εισχωρεί πολύ πιο βαθιά.
Το σχέδιο αυτό άρεσε ιδιαίτερα στον Ντέιβιντ
γιατί όταν υπέγραφε βιβλία του, κάτι που κάνει συχνά,
μπορούσε με ένα μαρκαδόρο να κάνει αυτό.
(Γέλια)
Γεια σας!
(Γέλια)
Ο Ογκούστεν Μπάροουζ έγραψε μία βιογραφία
με τον τίτλο ["Dry"] - Στεγνός, και μιλάει για το διάστημα που πέρασε σε αποκατάσταση.
Στα 20 του, ήταν εξέχον στέλεχος διαφημιστικής,
και όπως μάθαμε από το Mad Men, αλκοολικός.
Εκείνος, βέβαια, δεν πίστευε κάτι τέτοιο
αλλά οι συνάδελφοί του επενέβησαν και είπαν,
«Ή μπαίνεις για αποτοξίνωση ή σε απολύουμε και πεθαίνεις».
Για μένα, αυτό θα λυνόταν με τυπογραφικά στοιχεία
με αυτό που θα έλεγα αντίθετο της Εισαγωγής στην Τυπογραφία.
Τι σημαίνει αυτό;
Συνήθως την πρώτη μέρα στην Εισαγωγή στην Τυπογραφία,
η εργασία που σου δίνουν είναι να διαλέξεις μία λέξη
και να την κάνεις να μοιάζει με αυτό που λέει. Αυτό είναι το πρώτο βήμα, σωστά;
Απλά πράγματα.
Αυτό θα είναι το ακριβώς αντίθετο.
Θέλω το βιβλίο να μοιάζει σαν να σας λέει ψέμματα,
απελπισμένα και ανελέητα, όπως θα έκανε και ένας αλκοολικός.
Η λύση επήλθε με την πιο απλή τεχνολογία που μπορείτε να φανταστείτε.
Διάλεξα τη γραμματοσειρά και την τύπωσα σε έναν Epson
με μη αδιάβροχο μελάνι, κόλλησα το αντίγραφο στον τοίχο
και πέταξα πάνω του ένα κουβά νερό. Έτοιμο!
Όταν λοιπόν τα δώσαμε για εκτύπωση,
περάσαμε σε σημεία γυαλιστερή επίστρωση,
που πραγματικά το έκανε να φαίνεται σαν να τρέχει.
Πριν από λίγο καιρό, ο Ογκούστεν ενέδρευε σε ένα αεροδρόμιο
και κρυβόταν σε ένα βιβλιοπωλείο
κατασκοπεύοντας όσους αγόραζαν τα βιβλία του.
Όταν μία γυναίκα το είδε,
το κοίταξε καλά καλά και το πήγε στο ταμείο,
και είπε στον ταμία, «Αυτό έχει καταστραφεί».
(Γέλια)
Ο ταμίας τής είπε, «Το ξέρω, κυρία μου. Όλα έτσι μας ήρθαν».
(Γέλια) (Χειροκρότημα)
Αυτό θα πει καλή εκτύπωση.
"ΒΟΥΔΑΣ του Οσάμου Τεζούκα"
Ένα εξώφυλλο
μοιάζει με διαδικασία απόσταξης.
Είναι το χαϊκού,
αν θέλετε, της ιστορίας.
Η συγκεκριμένη ιστορία
που έγραψε ο Οσάμου Τεζούκα
είναι ένα έπος για τη ζωή του Βούδα,
και αποτελείται συνολικά από οκτώ τόμους. Το καλύτερο όμως είναι
ότι όταν τους τοποθετήσετε στο ράφι, βλέπετε τη ζωή
του Βούδα μέσα από όλα τα ηλικιακά στάδια.
Όλες αυτές οι λύσεις
προέρχονται από το κείμενο του βιβλίου,
αλλά όταν ο σχεδιαστής βιβλίων διαβάσει αυτό το κείμενο,
μετά πρέπει να γίνει διερμηνέας
και μεταφραστής.
«Ορχάν Παμούκ ΜΕ ΛΕΝΕ ΚΟΚΚΙΝΟ»
Αυτή η ιστορία ήταν πραγματικός γρίφος.
Μιλάει για το εξής.
«Ίντριγκα και έγκλημα μεταξύ των Οθωμανών ζωγράφων της αυλής του 16ου αιώνα».
(Γέλια)
Συγκέντρωσα, λοιπόν, όλες τις εικόνες μαζί
και αφού τους έριξα μια ματιά, τις αποδόμησα
και τις επανασυνέθεσα.
Αυτό, λοιπόν, είναι το σχέδιο. Εντάξει;
Δείτε το μπροστά φύλλο, το οπισθόφυλλο και η ράχη που είναι επίπεδη.
Η πραγματική ιστορία ξεκινάει όμως όταν καλύψετε το βιβλίο και το βάλετε στο ράφι.
Συναντάμε λοιπόν,
τους παράνομους εραστές. Ας τους ξετρυπώσουμε.
Τους ανακάλυψε ο σουλτάνος.
Δε θα του αρέσει καθόλου αυτό.
Ο σουλτάνος τώρα κινδυνεύει.
Τώρα πρέπει να το ανοίξουμε
για να ανακαλύψουμε τι θα συμβεί μετά.
Για προσπαθήστε να το βιώσετε αυτό στο Kindle.
(Γέλια)
Άντε, μην αρχίσω τώρα.
Σοβαρά.
Τα οφέλη των ηλεκτρονικών βιβλίων είναι πολλά:
άνεση, ευκολία, φορητότητα.
Όμως κάτι χάνεται εντελώς: η παράδοση,
μια αισθαντική εμπειρία, η ασφάλεια της αφής --
και λίγη ανθρωπιά.
Ξέρετε τι έκανε ο Τζον Απντάϊκ
μόλις έπιανε στα χέρια του ένα αντίτυπο
ενός βιβλίου του από τον Άλφρεν Α. Κνοπφ;
Το μύριζε.
Στη συνέχεια περνούσε το χέρι του πάνω από το αδρό χαρτί,
από το δριμύ μελάνι και από τις ανώμαλες άκρες των σελίδων.
Τόσα χρόνια, τόσα βιβλία και ποτέ δεν τo βαρέθηκε.
Στ' αλήθεια είμαι υπέρ του iPad,
αλλά πιστέψτε με - όσο και να το μυρίσετε δε θα έχει αποτέλεσμα.
(Γέλια)
Τώρα οι τύποι της Apple θα σημειώνουν,
«Ανάπτυξη προσθήκης για εκπομπή οσμής».
(Γέλια)
Η τελευταία ιστορία για την οποία θα μιλήσω είναι πολύ ιδιαίτερη.
Μια γυναίκα
που την έλεγαν Αομάμι βρίσκεται το 1984 στην Ιαπωνία
και κατεβαίνει μια ελικοειδή σκάλα
μιας υπερυψωμένης λεωφόρου. Όταν πλέον φτάνει στη βάση της,
νιώθει εντελώς ξαφνικά
να μπαίνει σε μια διαφορετική πραγματικότητα
η οποία διαφέρει ελάχιστα από εκείνη που μόλις άφησε,
παρεμφερής αλλα διαφορετική.
Μιλάμε λοιπόν για παράλληλα επίπεδα ύπαρξης,
όπως περίπου το εξώφυλλο ενός βιβλίου και το βιβλίο που καλύπτει.
Πώς, λοιπόν, απεικονίζουμε κάτι τέτοιο;
Πάμε ξανά πίσω στη Χέπμπορν και την Ντίντριχ, αλλά τώρα τις συγχωνεύουμε.
Μιλάμε, λοιπόν, για διαφορετικά επίπεδα, διαφορετικά κομμάτια χαρτί.
Αυτό βρίσκεται πάνω σε ένα ημιδιάφανο τμήμα χαρτιού.
Αποτελεί ένα μέρος της μορφής και του περιεχομένου.
Όταν βρίσκεται πάνω από το χάρτινο κάλυμα
που είναι ακριβώς το αντίθετο, έχουμε αυτό.
Ακόμα λοιπόν και αν δεν ξέρετε τίποτα γι' αυτό το βιβλίο,
οδηγείστε στο να θεωρήσετε ότι ένα άτομο
αμφιταλαντεύεται ανάμεσα σε δύο επίπεδα ύπαρξης.
Το ίδιο το αντικείμενο αποτελούσε θέμα για μελέτη,
αλληλεπίδραση, αναθεώρηση
και αφή.
Έκανε το ντεμπούτο του στο νούμερο δύο
στη λίστα των Μπεστ Σέλερ των Νιου Γιορκ Τάιμς.
Κάτι τέτοιο είναι πρωτοφανές,
τόσο για εμάς τον εκδοτικό οίκο, όσο και για το συγγραφέα.
Μιλάμε για ένα βιβλίο εννιακοσίων σελίδων
που είναι αλλόκοτο αλλά και ακαταμάχητο συγχρόνως
και περιέχει μία σκηνή κλιμάκωσης
στην οποία ορδές μικροσκοπικών ανθρώπων
ξεπροβάλλουν από το στόμα ενός κοιμισμένου κοριτσιού
και κάνουν ένα λυκόσκυλο να εκραγεί.
(Γέλια)
Σίγουρα όχι κάτι που θα έγραφε η Τζάκι Κόλινς.
Δεκατέσσερεις εβδομάδες στη λίστα των Μπεστ Σέλερ
οκτώ εκδόσεις και ακόμα συνεχίζει δυναμικά.
Ακόμα λοιπόν και αν αγαπάμε τις εκδόσεις ως τέχνη,
ξέρουμε πολύ καλά ότι πρόκειται και για επιχειρηματική δραστηριότητα,
και ότι αν κάνουμε καλά τη δουλειά μας και είμαστε και κάπως τυχεροί,
η υπέροχη αυτή τέχνη μπορεί να γίνει και πολύ καλή δουλειά.
Αυτή λοιπόν είναι η ιστορία μου. Συνεχίζεται.
Πώς σας φαίνεται λοιπόν;
Ναι. Μπορεί, το κάνει και θα το κάνει.
Aλλά για εκείνο τον σχεδιαστή βιβλίων,
που γυρνά τις σελίδες,
που τσακίζει τις άκρες τους,
που κρατά σημειώσεις στα περιθώρια,
που μυρίζει το μελάνι
η ιστορία μοιάζει κάπως έτσι.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)