Tip:
Highlight text to annotate it
X
Μετάφραση: Miriela Patrikiadou Επιμέλεια: Dimitra Papageorgiou
Σε κάθε στάδιο της ζωής μας
παίρνουμε αποφάσεις που θα επηρεάσουν βαθιά
τη ζωή των ανθρώπων που θα γίνουμε,
και όταν γινόμαστε αυτοί οι άνθρωποι,
δεν χαιρόμαστε πάντα με τις αποφάσεις που πήραμε.
Νέοι άνθρωποι πληρώνουν αδρά
για να αφαιρέσουν τατουάζ
που ως έφηβοι πλήρωσαν αδρά για να κάνουν.
Μεσήλικες σπεύδουν να πάρουν διαζύγιο από ανθρώπους
που ως νεαροί ενήλικες βιάστηκαν να παντρευτούν.
Ηλικιωμένοι εργάζονται σκληρά για να χάσουν
όσα ως μεσήλικες εργάστηκαν σκληρά για να κερδίσουν.
Και πάει λέγοντας.
Η ερώτηση που με συνεπαίρνει σαν ψυχολόγο είναι,
γιατί παίρνουμε αποφάσεις
που συχνά μετανιώνει ο μελλοντικός εαυτός μας;
Νομίζω πως μια από τις αιτίες
-θα προσπαθήσω να σας πείσω σήμερα-
είναι πως έχουμε μια θεμελιωδώς λανθασμένη αντίληψη
για τη δύναμη του χρόνου.
Όλοι σας γνωρίζετε πως η συχνότητα της αλλαγής
επιβραδύνεται στη διάρκεια της ζωής,
πως τα παιδιά σας μοιάζουν ν' αλλάζουν κάθε λεπτό
ενώ οι γονείς σας μοιάζουν ν' αλλάζουν κάθε χρόνο.
Όμως πώς ονομάζεται αυτό το μαγικό σημείο της ζωής
όπου η αλλαγή ξαφνικά γίνεται
από τρέξιμο, μπουσούλημα;
Εφηβεία; Μέση ηλικία; Γηρατειά;
Η απάντηση για τους περισσότερους ανθρώπους είναι:
Τώρα. Όποτε κι αν συμβαίνει αυτό.
Αυτό για το οποίο θέλω να σας πείσω σήμερα
είναι πως όλοι κυκλοφορούμε με μια ψευδαίσθηση,
μια ψευδαίσθηση πως η προσωπική μας ιστορία
έχει φτάσει στο τέλος της,
πως μόλις γίναμε
αυτοί που πάντα προοριζόμασταν να γίνουμε
και θα είμαστε αυτοί για το υπόλοιπο της ζωής μας.
Θα σας δώσω μερικά στοιχεία για να στηρίξω αυτόν τον ισχυρισμό.
Εδώ είναι μια μελέτη για την αλλαγή
στις ατομικές αξίες των ανθρώπων με την πάροδο του χρόνου.
Υπάρχουν τρεις αξίες. Εδώ τις έχουν όλοι,
αλλά πιθανώς να ξέρετε πως καθώς μεγαλώνει κανείς,
η ισορροπία ανάμεσα σε αυτές τις αξίες αλλάζει.
Πώς γίνεται αυτό;
Ρωτήσαμε χιλιάδες ανθρώπους.
Ζητήσαμε από τους μισούς να προβλέψουν
σε τι βαθμό θα άλλαζαν οι αξίες τους τα επόμενα 10 χρόνια,
και από τους άλλους, ζητήσαμε να μας πουν
πόσο είχαν αλλάξει οι αξίες τους τα περασμένα 10 χρόνια.
Αυτό μας επέτρεψε να κάνουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση
επειδή μπορέσαμε να συγκρίνουμε τις προβλέψεις ανθρώπων,
ας πούμε 18 ετών, με αυτές ανθρώπων που ήταν 28,
και να κάνουμε αυτού του είδους την ανάλυση σε όλες τις ηλικίες.
Να τι ανακαλύψαμε.
Κατ' αρχήν, έχετε δίκιο,
η αλλαγή μειώνεται καθώς μεγαλώνουμε,
αλλά κατά δεύτερον, κάνετε λάθος,
επειδή δεν μειώνεται όσο νομίζουμε.
Σε κάθε ηλικία, από τα 18 μέχρι τα 68 στον πίνακα δεδομένων μας,
οι άνθρωποι υποτιμούν πολύ
το πόσο θα αλλάξουν μέσα στην επόμενη 10ετία.
Αυτό το ονομάζουμε ψευδαίσθηση του «τέλους της ιστορίας».
Για να σας δώσω μια ιδέα του μεγέθους αυτής της επίδρασης,
μπορείτε να ενώσετε αυτές τις δύο γραμμές,
και βλέπετε πως οι 18χρονοι
αναμένουν ν' αλλάξουν τόσο πολύ
όσο στην πραγματικότητα αλλάζουν οι 50άρηδες.
Δεν είναι μόνο οι αξίες. Είναι και πολλά άλλα.
Για παράδειγμα, η προσωπικότητα.
Πολλοί από εσάς γνωρίζετε πως τώρα οι ψυχολόγοι ισχυρίζονται
πως υπάρχουν πέντε βασικές διαστάσεις της προσωπικότητας:
νεύρωση, δεκτικότητα σε νέες εμπειρίες,
τερπνότητα, εξωστρέφεια και ευσυνειδησία.
Ρωτήσαμε και πάλι τους ανθρώπους πόσο πολύ ανέμεναν ν' αλλάξουν
στα επόμενα 10 χρόνια,
και πόσο πολύ είχαν αλλάξει τα τελευταία 10 χρόνια,
και αυτό που ανακαλύψαμε,
- θα συνηθίσετε να βλέπετε αυτό το σχεδιάγραμμα-
επειδή και πάλι, η συχνότητα της αλλαγής
επιβραδύνεται καθώς μεγαλώνουμε,
όμως σε κάθε ηλικία, οι άνθρωποι υποτιμούν
πόσο πολύ θ' αλλάξουν οι προσωπικότητές τους
μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Και δεν είναι μόνο τα εφήμερα πράγματα
όπως οι αξίες και η προσωπικότητα.
Μπορείτε να ρωτήσετε τους ανθρώπους
γι' αυτά που τους αρέσουν και αυτά που τους δυσαρεστούν,
για τις βασικές τους προτιμήσεις.
Για παράδειγμα, πώς λένε τον καλύτερό σου φίλο,
ποιο είναι το αγαπημένο σου είδος διακοπών,
ποιο είναι το αγαπημένο σου χόμπι,
ποια μουσική σου αρέσει;
Οι άνθρωποι μπορούν να τα πουν αυτά.
Ζητάμε από τους μισούς να μας πουν,
«Νομίζεις πως θα αλλάξει αυτό στα επόμενα 10 χρόνια;»
και οι μισοί να μας πουν,
«Άλλαξε αυτό τα προηγούμενα 10 χρόνια;»
Αυτό που ανακαλύπτουμε, το έχετε δει δύο φορές,
και να' το πάλι:
Οι άνθρωποι προβλέπουν πως τους φίλους που έχουν τώρα
θα τους έχουν και σε 10 χρόνια,
πως οι διακοπές που απολαμβάνουν τώρα
είναι αυτές που θ΄απολαμβάνουν και σε 10 χρόνια,
και παρ' όλα αυτά, οι άνθρωποι που είναι 10 χρόνια μεγαλύτεροι λένε,
«Ε, ξέρεις, όλα αυτά άλλαξαν.»
Έχει τίποτα απ' όλα αυτά σημασία;
Είναι απλώς μια λάθος πρόβλεψη χωρίς επιπτώσεις;
Όχι, έχει σημασία και θα σας εξηγήσω γιατί.
Προκαλεί μεγάλη σύγχυση στο πώς παίρνουμε αποφάσεις.
Σκεφτείτε τώρα τον αγαπημένο σας μουσικό
και τον αγαπημένο σας μουσικό πριν από 10 χρόνια.
Βάζω τον δικό μου στην οθόνη για να σας βοηθήσω.
Ζητήσαμε από τους ανθρώπους να προβλέψουν,
να μας πουν πόσα χρήματα θα πλήρωναν εδώ και τώρα
για να δουν τον τωρινό αγαπημένο τους μουσικό
να παίζει σε συναυλία 10 χρόνια από τώρα,
και κατά μέσο όρο, είπαν πως θα πλήρωναν
129 δολάρια γι' αυτό το εισιτήριο.
Παρ' όλα αυτά, όταν τους ρωτήσαμε πόσο θα πλήρωναν
για να δουν σήμερα σε συναυλία
το άτομο που ήταν το αγαπημένο τους πριν από 10 χρόνια,
είπαν μόνο 80 δολάρια.
Σε έναν απόλυτα λογικό κόσμο,
αυτοί οι αριθμοί θα έπρεπε να είναι ίδιοι,
όμως πληρώνουμε υπερβολικά πολλά
για την ευκαιρία να ικανοποιήσουμε
τις τρέχουσες προτιμήσεις μας
επειδή υπερεκτιμούμε τη σταθερότητά τους.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Δεν είμαστε εντελώς σίγουροι, όμως μπορεί να έχει να κάνει
με την ευκολία που έχουμε να θυμόμαστε
έναντι της δυσκολίας του να φανταζόμαστε.
Οι περισσότεροι μπορούμε να θυμηθούμε ποιοι ήμασταν
πριν από 10 χρόνια,
όμως δυσκολευόμαστε να φανταστούμε ποιοι θα γίνουμε,
και εξαιτίας αυτού,
νομίζουμε πως μάλλον αυτό δεν θα συμβεί.
Λυπάμαι. Όταν οι άνθρωποι λένε,
«Δεν μπορώ να το φανταστώ αυτό»,
συνήθως αναφέρονται στη δική τους έλλειψη φαντασίας
και όχι ότι είναι απίθανο να συμβεί αυτό που περιγράφουν.
Εν κατακλείδι, ο χρόνος είναι μια μεγάλη δύναμη.
Μεταμορφώνει τις προτιμήσεις μας.
Ανασχηματίζει τις αξίες μας. Αλλάζει τις προσωπικότητές μας.
Φαίνεται πως εκτιμούμε αυτό το γεγονός,
αλλά μόνο εκ των υστέρων.
Μόνο όταν κοιτάμε πίσω
συνειδητοποιούμε πόσα άλλαξαν μέσα σε μια δεκαετία.
Είναι λες και για τους περισσότερους,
το παρόν είναι ένας μαγικός χρόνος.
Είναι ένας σταθμός στο χρονοδιάγραμμα.
Είναι η στιγμή στην οποία επιτέλους
γινόμαστε ο εαυτός μας.
Οι άνθρωποι είναι έργα σε εξέλιξη
που λανθασμένα νομίζουν πως έχουν τελειώσει.
Ο άνθρωπος που είστε τώρα είναι παροδικός,
φευγαλέος και προσωρινός
όσο όλοι οι άνθρωποι που κάποτε ήσασταν.
Η μόνη σταθερά στη ζωή μας είναι η αλλαγή.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)