Tip:
Highlight text to annotate it
X
Το πύρινο θέαμα σε αυτή τη νέα εικόνα του Χαμπλ
μοιάζει να ταιριάζει περισσότερο σε νουβέλα του Τόλκιν,
όμως πρόκειται για το γνωστό Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα, ή Μεσιέρ 57.
Αν και το νεφέλωμα αυτό είναι από τα πιο διάσημα αντικείμενα του ουρανού,
200 χρόνια μετά την ανακάλυψή του εξακολουθεί να αποκαλύπτει τα μυστικά του.
Hubblecast 66: Το Χαμπλ αποκαλύπτει τα μυστικά του Δακτυλιοειδούς Νεφελώματος
Παρουσιάζει ο Δρ. Τζέι, ή κατά κόσμον Δρ. Τζο Λίσκε
Γεια σας και καλωσήλθατε σε ένα ακόμη επεισόδιο του Hubblecast!
Υπάρχουν πάρα πολλά όμορφα και ξεχωριστά νεφελώματα εκεί έξω,
και το Χαμπλ έχει απεικονίσει πολλά από αυτά τα τελευταία 20 περίπου χρόνια.
Ένα από τα πλέον γνωστά από αυτά τα νεφελώματα
είναι το ονομαζόμενο Μεσιέρ 57,
γνωστό επίσης ως Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα.
Αρκετά λαμπρό και κοντινό προς τη Γη,
το Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα βρίσκεται περισσότερο από 2000 έτη φωτός μακριά.
Αποτελεί εξέχον παράδειγμα πλανητικού νεφελώματος,
στο οποίο ένα άστρο σαν τον Ήλιο μας εκτίναξε τα εξωτερικά του στρώματα τη στιγμή του θανάτου του.
Το νεφέλωμα μοιάζει αρκετά με το εξίσου πολύχρωμο Νεφέλωμα της Έλικας, το οποίο δημιουργήθηκε με τον ίδιο τρόπο.
Και τα δύο αποτελούν συχνά αντικείμενο παρατηρήσεων
και έχουν μελετηθεί ιδιαίτερα για χρόνια, τόσο από επαγγελματίες όσο και από ερασιτέχνες αστρονόμους.
Το Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα ανακαλύφθηκε προς το τέλος του 18ου αιώνα
Όμως το πραγματικό του σχήμα και η δομή του παρέμειναν ασαφή...
...μέχρι σήμερα.
Μία ομάδα αστρονόμων χρησιμοποίησε το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χάμπλ των NASA/ESA
σε συνδυασμό με επίγεια παρατηρησιακά δεδομένα,
για να μελετήσει σε βάθος το Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα.
Οι αστρονόμοι θέλησαν να καταλάβουν καλύτερα τη δομή του νεφελώματος,
την εξέλιξη, τις φυσικές ιδιότητες και τη κίνησή του.
Και αποκαλύφθηκε ότι το Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα δεν έχει τόσο καλοσχηματισμένο δακτύλιο.
Παρατηρώντας το από τη Γη, το Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα
δείχνει να έχει ένα απλό ελλειψοειδές σχήμα με αόριστα όρια.
Όμως οι νέες παρατηρήσεις του Χαμπλ δείχνουν καθαρά
πως το νεφέλωμα μοιάζει περισσότερο με ένα κακοσχηματισμένο ...λουκουμά.
Εμείς βλέπουμε σχεδόν κάθετα ένα από τους πόλος αυτής της δομής,
με ένα κύλινδρο ύλης με έντονο χρώμα να απομακρύνεται από εμάς.
Αν και το κέντρο του λουκουμά μπορεί να μοιάζει άδειο,
είναι γεμάτο από ύλη χαμηλής πυκνότητας που εκτείνεται τόσο προς, όσο και μακριά από εμάς,
δημιουργώντας ένα σχηματισμό σα μπάλα του ράγκμπι που διαπερνά το κεντρικό άνοιγμα.
Ο χώρος που περιβάλλει το νεφέλωμα είναι ταραχώδης και γεμάτος από σχηματισμούς σα κόμπους, που δημιουργήθηκαν στην εξέλιξη του νεφελώματος.
Η νέα μελέτη διαφοροποιείται από τα προηγούμενα μοντέλα του Δακτυλιοειδούς Νεφελώματος
τα οποία θεωρούν ότι το σχήμα του δεν είναι τόσο σφαιρικό.
Αν μπορούσαμε να περιστρέψουμε το Νεφέλωμα κατά 90 μοίρες και να το δούμε από το πλάι
θεωρείται ότι θα έμοιαζε περισσότερο με το Μεσιέρ 76,
γνωστός ως Νεφέλωμα του Μικρού Αλτήρα.
Αυτά τα νεφελώματα αποτελούνται από ιονισμένο αέριο προερχόμενο από την ατμόσφαιρα ενός ετοιμοθάνατου άστρου.
Στο τέλος της ζωής τους αυτά τα άστρα αποτινάσσουν τα εξώτερα στρώματά τους
και γίνονται πολύ μικρά υπέρθερμα σώματα, γνωστά ως λευκοί νάνοι
το τελευταίο εξελικτικό στάδιο για άστρα όπως ο Ήλιος μας.
Εξαιτίας των νέων αυτών παρατηρήσεων του Χαμπλ
έχουμε πλέον κατανοήσει πολύ καλύτερα
τη πραγματική δομή του Δακτυλιοειδούς Νεφελώματος
Είμαι ο Δρ. Τζέι και εδώ τελειώνει το Hubblecast.
Για μία ακόμη φορά η φύση μας εκπλήσσει πέρα από κάθε φαντασία.
Το Hubblecast είναι μία παραγωγή του ESA/Hubble στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο στη Γερμανία.
Η αποστολή του Χαμπλ αποτελεί διεθνή συνεργασία μεταξύ της NASA και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.
www.spacetelescope.org
Κείμενα: ESA/Hubble. Μετάφραση: Μανώλης Ζούλιας (ESON)