Tip:
Highlight text to annotate it
X
Ο Κρισναμούρτι σε Διάλογο με τον Δρ Allan W. Anderson
ο Τζ. Κρισναμούρτι γεννήθηκε στη Νότιο Ινδία
και σπούδασε στην Αγγλία.
Τα τελευταία 40 χρόνια
δίνει ομιλίες στις Ηνωμένες Πολιτείες,
στην Ευρώπη, στην Ινδία, Αυστραλία, και σε άλλα μέρη του κόσμου.
Από το ξεκίνημα του έργου της ζωής του
αποκήρυξε κάθε σύνδεση
με οργανωμένες θρησκείες και ιδεολογίες
και είπε ότι η μόνη του έγνοια ήταν
να θέσει τον άνθρωπο απόλυτα άνευ όρων ελεύθερο.
Είναι ο συγγραφέας πολλών βιβλίων,
ανάμεσα σ'αυτά Το Ξύπνημα της Νοημοσύνης,
Η Αναγκαιότητα της Αλλαγής, Απελευθέρωση από το Γνωστό,
και Το Πέταγμα του Αετού.
Αυτή είναι μία από τις σειρές διαλόγων ανάμεσα
στον Κρισναμούρτι και τον Δρ Allan W. Anderson,
ο οποίος είναι καθηγητής θρησκευτικών σπουδών
στο Πανεπιστήμιο του San Diego
όπου διδάσκει Ινδικά και Κινέζικα ιερά κείμενα
και την παράδοση των χρησμών.
Ο Δρ Anderson, δημοσιευμένος ποιητής,
έλαβε το πτυχία του από το Πανεπιστήμιο Columbia
και τη Σχολή Θεολογίας.
Έχει τιμηθεί με το διακεκριμένο Βραβείο Διδασκαλίας
από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.
Α: Κύριε Κρισναμούρτι, υπέρ του δέοντος
ευχαριστήθηκα στην τελευταία μας συζήτηση - για τον εαυτό μου,
σαν κάποιος που προσπαθούσε να σας ακούσει-
να μάθει κάτι απ'αυτή την εσωτερική φύση,
να ακολουθήσει κατά μήκος το μονοπάτι που'χαμε κάνει από τον φόβο
μέσω των σημείων όπως κινηθήκαμε, μέχρι να φτάσουμε στην ευχαρίστηση.
Και όπως σταματήσαμε πάλι μιλούσαμε για την ευχαρίστηση,
κι ελπίζω να μπορέσουμε τώρα να συνεχίσουμε.
Κ: Ναι, λέγαμε, κύριε, η ευχαρίστηση,
η απόλαυση, η τέρψη,
και η χαρά και η ευτυχία,
και τι σχέση έχει η ευχαρίστηση με την απόλαυση
και με τη χαρά και την ευτυχία;
Είναι η ευχαρίστηση ευτυχία;
Είναι η ευχαρίστηση χαρά;
Είναι η ευχαρίστηση απόλαυση;
Ή μήπως η ευχαρίστηση είναι κάτι εντελώς διαφορετικό απ'αυτά τα δύο;
Α: Στα Αγγλικά νομίζουμε
ότι κάνουμε μία διάκριση ανάμεσα στην ευχαρίστηση και τη χαρά
δίχως απαραίτητα να γνωρίζουμε τι εννοούμε.
Αλλά στη χρήση μας, στη χρησιμοποίηση των λέξεων,
θα διακρίνουμε κάποιες φορές,
το θεωρούμε περίεργο να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη
"ευχαρίστηση" απ'ότι "χαρά"
όταν θεωρούμε ότι η "χαρά" είναι η κατάλληλη λέξη.
Η σχέση ανάμεσα στη λέξη "παρακαλώ"
και "ευχαρίστηση" με ενδιαφέρει πάρα πολύ.
Θα πούμε σε ένα άτομο, "Κάθησε παρακαλώ".
Και συνήθως αυτό θα θεωρηθεί ως...
Κ: Να'χει την ευχαρίστηση να καθήσει. Α: Ναι.
Δεν είναι μία απαίτηση. Κ: Ευχαριστήστε τον εαυτό σας να καθήσει.
Α: Είναι μία πρόσκληση, όχι μία απαίτηση. Κ: Όχι-μάλιστα.
Α: Έχετε την ευχαρίστηση να καθήσετε.
Κ: Έχετε την ευχαρίστηση να καθίσετε.
Α: Παρακαλείται να καθίσει.
Κ: Ναι. Στα Ιταλικά, στα Γαλλικά, και τα λοιπά. Α: Σωστά.
Οπότε μέσα στην ίδια την ευχαρίστηση, η λέξη "ευχαρίστηση"...
υπάρχει ο υπαινιγμός της χαράς,
υπαινιγμός που δεν περιορίζεται αυστηρώς στη λέξη.
Κ: Θα ήθελα να ρωτήσω αν η ευχαρίστηση
έχει καμία σχέση με τη χαρά.
Α: Όχι σ'αυτήν, την εισπράττω εννοείτε.
Κ: Ή ακόμη πέρα από τη λέξη.
Υπάρχει μία γραμμή ή μία συνέχιση της ευχαρίστησης στη χαρά;
Υπάρχει ένας συνδετικός κρίκος;
Διότι, τι είναι ευχαρίστηση;
Παίρνω ευχαρίστηση τρώγοντας, ευχαριστιέμαι περπατώντας.
Παίρνω ευχαρίστηση στη συσσώρευση χρημάτων.
Ευχαριστιέμαι-δεν ξέρω, μια ντουζίνα πράγματα-
το σεξ, το να πληγώνω ανθρώπους,
τα σαδιστικά ένστικτα, με την βία.
Όλα είναι μορφές ευχαρίστησης.
Απολαμβάνω - δεν θα χρησιμοποιήσω τη λέξη "απολαμβάνω"-
ευχαριστιέμαι
κι επιδιώκω την ευχαρίστηση.
Κάποιος θέλει να πληγώνει τους ανθρώπους.
Κι αυτό δίνει μεγάλη ευχαρίστηση.
Κάποιος θέλει να'χει δύναμη.
Δεν έχει σημασία, στη μαγειρική, ή στη σύζυγό,
ή σε χιλιάδες άτομα, είναι το ίδιο.
Η ευχαρίστηση σε κάτι, που διατηρείται,
θρέφεται, συνεχίζει.
Αυτή η ευχαρίστηση, όταν εμποδίζεται, γίνεται βία,
θυμός, ζήλεια, λύσσα, θέλει να ξεσπάσει,
κάθε είδους νευρωτικών πράξεων, και τα λοιπά, και λοιπά, και λοιπά.
Οπότε τι είναι ευχαρίστηση και τι είναι αυτό
που το συνεχίζει;
Ποια είναι η επιδίωξη αυτού, η συνεχής κατεύθυνση αυτού;
Α: Νομίζω ότι
κάτι στην πρώτη μας συζήτηση
υπαινίσσεται εδώ όταν μιλήσαμε για
την ενυπάρχουσα αναγκαιότητα που κάποιος παρατηρεί
σε μία πρόοδο που ποτέ δεν τελειοποιείται.
Δεν είναι τίποτε παρά ένα τέρμα και έπειτα μία καινούρια αρχή.
Αλλά καμία απολύτως τελειοποίηση, καμία ολότητα,
καμία πραγμάτωση - νιώθοντας πλήρεις είναι αυτό που εννοώ μ'αυτό.
Κ: Ναι, καταλαβαίνω, κύριε,
αλλά τι είναι αυτό που ονομάζεται ευχαρίστηση;
Βλέπω κάτι, κάτι που απολαμβάνω, και το θέλω.
Ευχαρίστηση. Ευχαρίστηση στην κατοχή.
Πάρτε αυτό το απλό πράγμα,
που το παιδί, ο ενήλικας και ο ιερέας,
όλοι έχουν αυτό το αίσθημα της ευχαρίστησης στην κατοχή.
Ένα παιχνίδι, ή ένα σπίτι, ή το να κατέχουν γνώση,
ή να κατέχουν την ιδέα του Θεού,
ή την ευχαρίστηση που'χουν οι δικτάτορες,
οι απολυταρχικές κτηνωδίες.
Η ευχαρίστηση.
Τι είναι αυτή η ευχαρίστηση;
Για να την κάνουμε πολύ, πολύ απλή: τι είναι αυτή η ευχαρίστηση;
Κοιτάξτε, κύριε, τι συμβαίνει:
υπάρχει ένα μοναχικό δέντρο στο λόφο,
πράσινο λιβάδι, ελάφι,
και υπάρχει ένα μόνο δέντρο που στέκεται πάνω στο λόφο.
Το βλέπετε αυτό και λέτε, " Πόσο υπέροχο είναι".
Όχι λεκτικά - απλά λέτε, "Πόσο υπέροχο είναι"
το να επικοινωνείτε με κάποιον.
Αλλά όταν είστε μόνος σας και το βλέπετε αυτό,
είναι πράγματι εκπληκτικά όμορφο.
Η όλη κίνηση της γης,
τα λουλούδια, το ελάφι, τα λιβάδια,
το νερό και το μοναχικό δέντρο, με τη σκιά.
Βλέπετε αυτό.
Και σας κόβει σχεδόν την ανάσα.
Κι εσείς γυρνάτε και φεύγετε μακριά.
Τότε η σκέψη λέει, " Πόσο εκπληκτικό ήταν αυτό".
Α: Σε σύγκριση μ'αυτό που είναι τώρα. Κ: Πόσο εκπληκτικό ήταν.
Πρέπει να το'χω ξανά.
Πρέπει να ξανάχω την ίδια αίσθηση που είχα τότε
για δύο δευτερόλεπτα ή για πέντε λεπτά.
Επομένως η σκέψη - δείτε τι έχει λάβει χώρα-
υπήρχε άμεση ανταπόκριση σ'αυτήν την ομορφιά,
όχι λεκτική, όχι συναισθηματική, όχι αισθηματική, όχι ρομαντική,
τότε η σκέψη εμφανίζεται και λέει,
"Πόσο εκπληκτικό, πόσο απολαυστικό ήταν αυτό".
Και τότε η ανάμνηση αυτού, η επανάληψη, η απαίτηση,
η επιθυμία για την επανάληψη.
Α: Όταν πηγαίνουμε σε παραστάσεις
αυτό συμβαίνει μ'αυτό που λέμε το "κι άλλο",
έτσι δεν είναι; Κ: Βέβαια, κι άλλο...
Α: Και με τα πάλι υπάρχει αργή αμηχανία.
Διότι με την πρώτη επανεμφάνιση
αυτό είναι ένα σημάδι κολακείας, επαίνου,
κι όλοι είναι ευτυχισμένοι.
Αλλά τότε, βέβαια, υπάρχει το πρόβλημα του
πόσα ξανά πάλι μπορούν να γίνουν,
ίσως το τελευταίο πάλι να'ναι ένα σημάδι ότι χορτάσαμε τώρα.
Δεν θέλουμε πλέον άλλο. Κ: Μάλιστα, μάλιστα.
Α: Ναι, ναι, καταλαβαίνω. Νομίζω ότι σας παρακολουθώ.
Κ: Επομένως η σκέψη
θρέφει, τη διατηρεί
και δίνει μία κατεύθυνση στην ευχαρίστηση.
Δεν υπήρχε καμία ευχαρίστηση τη στιγμή της αντίληψης
εκείνου του δέντρου, του λόφου, των σκιών, του ελαφιού,
του νερού, του λιβαδιού.
Το όλο πράγμα ήταν καταπληκτικό, υπήρχε πραγματική
μη-λεκτική, μη-ρομαντική αντίληψη.
Δεν έχει να κάνει με μένα ή με εσάς - ήταν εκεί.
Έπειτα η σκέψη εμφανίζεται και...η ανάμνηση αυτού,
η συνέχιση αυτής της ανάμνησης αύριο,
και η απαίτηση γι'αυτό, και η επιδίωξη αυτού.
Κι όταν επιστρέφω σ'αυτό αύριο δεν είναι το ίδιο.
Νιώθω λίγος σοκαρισμένος.
Λέω, "Ήμουν εμπνευσμένος,
τώρα πρέπει να βρω ένα μέσο για να εμπνευστώ ξανά",
ως εκ τούτου παίρνω ένα ποτό, μια γυναίκα, αυτό ή εκείνο.
Παρακολουθείτε; Α: Α ναι, ναι, ναι.
Νομίζετε ότι, στην ιστορία της κουλτούρας
της εδραίωσης των εορτών
θα σχετίζονταν με αυτά που λέτε; Κ: Βέβαια, βέβαια.
Είναι όλο το πράγμα, κύριε.
Α: Ζούμε για...
λοιπόν, στα Αγγλικά έχουμε αυτό το ρητό, "Να το γλεντήσουμε".
Το υπόλοιπο καιρό το αφήνουμε να σβήσει από τη μνήμη.
Κ: Να το σβήσει, ναι. Καθαρά Δευτέρα, το όλο θέμα αυτού.
Οπότε εκεί είναι. Το βλέπω. Δείτε τι λαμβάνει χώρα, κύριε.
Η ευχαρίστηση διατηρείται από τη σκέψη,
τη σεξουαλική ευχαρίστηση,
την εικόνα, το να το σκέφτεστε ξανά- όλα αυτά-
και την επανάληψη αυτού.
Και την ευχαρίστηση αυτού, και συνεχίζει, επαναλαμβάνεται-ρουτίνα.
Τώρα, ποια είναι η θέση της ευχαρίστησης,
ή η σχέση, στην απόλαυση της στιγμής;
Ούτε καν η απόλαυση, είναι κάτι απερίγραπτο.
Οπότε υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στην ευχαρίστηση και την διασκέδαση;
Η απόλαυση γίνεται ευχαρίστηση όταν η σκέψη λέει,
"Το διασκέδασα, πρέπει να'χω περισσότερη".
Α: Είναι στην πραγματικότητα μία απομάκρυνση από τη χαρά.
Κ: Ναι. Αυτό είναι, βλέπετε, κύριε...
Οπότε η ευχαρίστηση δεν έχει καμία σχέση
με την έκσταση, την απόλαυση, την διασκέδαση, ή τη χαρά και την ευτυχία.
Διότι η ευχαρίστηση είναι η κίνηση της σκέψης σε κατεύθυνση.
Δεν έχει σημασία ποια κατεύθυνση, αλλά σε μία κατεύθυνση.
Τα άλλα δεν έχουν καμία κατεύθυνση.
Ευχαρίστηση και διασκέδαση - απολαμβάνετε!
Η χαρά είναι κάτι που δεν μπορείτε να προσκαλέσετε.
Δεν μπορείτε να προσκαλέσετε την ευτυχία.
Συμβαίνει, και δεν γνωρίζετε αν είστε χαρούμενοι εκείνη τη στιγμή.
Μόνον την επόμενη στιγμή λέτε, " Πόσο θαυμάσιο ήταν αυτό".
Συνεπώς, δείτε τι λαμβάνει χώρα: μπορεί ο νους, ο εγκέφαλος,
να καταγράψει την ομορφιά αυτού του λόφου, και του δέντρου,
και του νερού, και των λιβαδιών,
και να το τελειώσει;
Όχι να πει, " Το θέλω πάλι".
Α: Ναι. Αυτό που μόλις είπατε
θα μας πάει πίσω στη λέξη "άρνηση"
για την οποία μιλήσα προηγούμενως,
διότι θα πρέπει να υπάρχει μία στιγμή,
όταν είμαστε έτοιμοι να απομακρυνθούμε, κι αυτό που λέτε είναι:
τη στιγμή που "είμαστε έτοιμοι να απομακρυνθούμε" εμφανίζεται
κάτι ότι πρέπει να γίνει.
Κ: Θα το δείτε σε ένα λεπτό, κύριε,
θα δείτε τι εκπληκτικό πράγματα λαμβάνει χώρα.
Βλέπω την ευχαρίστηση, τη διασκέδαση, τη χαρά και την ευτυχία,
βλέπω την ευχαρίστηση σαν να μη σχετίζεται με κανένα απ'αυτά, τα άλλα δύο,
τη χαρά και την απόλαυση.
Επομένως η σκέψη δίνει κατεύθυνση και διατηρεί την ευχαρίστηση.
Σωστά; Τώρα, ο νους ρωτά:
μπορεί να υπάρξει μη - παρέμβαση της σκέψης,
μη - παρέμβαση της σκέψης στην ευχαρίστηση;
Απολαμβάνω.
Γιατί θα πρέπει η σκέψη να υπεισέλθει σε όλα αυτά;
Α: Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος. Κ: Αλλά το κάνει.
Α: Το κάνει, το κάνει. Κ: Ως εκ τούτου,
τώρα εμφανίζεται το ερώτημα: πως ο νους, ο εγκέφαλος,
μπορεί να σταματήσει τη σκέψη να παρεισφρύσει σ'αυτήν την απόλαυση;
Παρακολουθείτε; Α: Ναι.
Κ: Όχι να παρέμβει.
Επομένως, είπαν - οι αρχαίοι και οι θρησκευτικοί-"Ελέγξτε τη σκέψη".
Παρακολουθείτε; Μην την αφήσετε να τρυπώσει.
Συνεπώς ελέγξτε τη.
Α: Τη στιγμή που σηκώνει το άσχημο κεφάλι της, συντρίψτε το!
Είναι σαν μία λερναία ύδρα. Κ: Συνεχίζει να μεγαλώνει.
Τώρα,
είναι δυνατόν να απολαμβάνουμε,
να ευχαριστιόμαστε αυτήν την ωραία σκηνή
και να μην τρυπώνει καμία σκέψη; Είναι αυτό δυνατόν;
Θα σας δείξω, είναι δυνατόν, εντελώς δυνατόν,
αν είστε προσεκτικοί εκείνη τη στιγμή, εντελώς προσεκτικοί.
Παρακολουθείτε, κύριε;
Α: Που δεν έχει να κάνει με το να τα θαλασσώσει κάποιος,
με τη μυϊκή προσπάθεια να επικεντρωθεί εκεί.
Κ: Σωστά. Απλά να είστε ολόκληρος εκεί.
Όταν βλέπετε το ηλιοβασίλεμα, δείτε το πλήρως!
Όταν βλέπετε μία όμορφη γραμμή ενός αυτοκινήτου, δείτε το.
Και μην αφήνετε αυτή τη σκέψη να ξεκινήσει.
Αυτό σημαίνει ότι εκείνη τη στιγμή
να είστε στον υπέρτατο βαθμό προσεκτικοί, απόλυτα,
με το νου σας, με το σώμα σας,
με τα νεύρα σας, με τα μάτια σας, τα αυτιά, τα πάντα σε προσοχή.
Τότε η σκέψη δεν υπεισέρχεται σ'αυτό καθόλου.
Επομένως η ευχαρίστηση σχετίζεται με τη σκέψη,
και η σκέψη μέσα της επιφέρει τεμαχισμό:
ευχαρίστηση και μη ευχαρίστηση.
Ως εκ τούτου τώρα που δεν έχω αυτή την
ευχαρίστηση, πρέπει να επιδιώξω την ευχαρίστηση.
Α: Κάνει μία κριτική. Κ: Κριτική.
Και το αίσθημα της απογοήτευσης, του θυμού, της βίας
-παρακολουθείτε;
-όλα αυτά υπεισέρχονται...όταν υπάρχει η άρνηση της ευχαρίστησης,
που είναι αυτό που οι θρησκευτικοί άνθρωποι έχουν κάνει.
Είναι πολύ βίαιοι άνθρωποι.
Έχουν πει, καμία ευχαρίστηση.
Α: Η ειρωνεία αυτού είναι υπερβολική.
Στην κλασική σκέψη έχετε αυτό το εκπληκτικό μνημείο,
τα έργα του Αγ. Θωμά του Ακινάτη,
που ποτέ δεν κουράστηκε να λέει στη εξέταση της σκέψης του
και στην αναγνώριση της κριτικής,
ότι κάποιος πρέπει να διακρίνει προκειμένου να ενώσει.
Και το κίνητρό του ήταν πολύ διαφορετικό
απ'αυτό που φαίνεται να'χει διαβαστεί.
Διότι καταφέραμε να διακρίνουμε,
αλλά ποτέ δεν βλέπουμε το πράγμα ολόκληρο
και να φτάσουμε στο ενωμένο, οπότε το ενωμένο απλά εξαφανίζεται:
είναι τρομερό. Κ: Αυτό είναι το όλο θέμα, κύριε.
Έτσι αν δεν κατανοήσει ο νους την φύση της σκέψης,
πράγματι, σε πάρα πολύ μεγάλο βάθος,
ο απλός έλεγχος δεν σημαίνει τίποτε.
Προσωπικά, δεν έχω ποτέ ελέγξει το παραμικρό.
Αυτό μπορεί να ακούγεται παράλογο, αλλά είναι ένα γεγονός.
Α: Θαυμάσιο. Κ: Ποτέ.
Αλλά το'χω παρατηρήσει.
Η παρατήρηση είναι η ίδια η πειθαρχία και η ίδια η δράση.
Πειθαρχία με την έννοια: όχι υπακοή, όχι καταστολή,
όχι προσαρμογή του εαυτού σας σε ένα πρότυπο,
αλλά η έννοια της ορθότητας,
η έννοια της ανωτερότητας.
Όταν βλέπετε κάτι, γιατί θα πρέπει να το ελέγξετε;
Γιατί θα πρέπει να ελέγξετε,
όταν βλέπετε ένα δηλητηριώδες μπουκάλι στο ράφι;
Δεν ελέγχετε.
Λέτε, μάλιστα, ότι δεν το πίνετε. Δεν το αγγίζετε.
Μόνον όταν δεν διαβάζω σωστά τις ενδείξεις,
όταν το βλέπω κι όταν νομίζω ότι είναι ένα γλυκό,
τότε το παίρνω.
Αλλά αν διαβάσω την ετικέτα,
αν ξέρω τι είναι δεν θα το αγγίξω.
Δεν υπάρχει κανένας έλεγχος.
Α: Βέβαια, όχι. Είναι αυτονόητο.
Σκέφτομαι αυτή
την θαυμάσια ιστορία στο Ευαγγέλιο για τον Πέτρο,
ο οποίος στην καταιγίδα βγαίνει έξω για να περπατήσει πάνω στο νερό,
διότι βλέπει τον Κύριο του να'ρχεται πάνω στο νερό,
και προσκαλείται να περπατήσει πάνω στο νερό.
Και πράγματι κάνει μερικά βήματα,
και τότε λέει χάνει την πίστη.
Αλλά μου φαίνεται ότι κάποιος θα μπορούσε να δει ότι
σε σχέση μ'αυτά που λέγατε,
στο σημείο όπου η σκέψη πήρε τον έλεγχο,
άρχισε να βυθίζεται.
Εκείνη ήταν η στιγμή όπου άρχισε να βυθίζεται.
Αλλά στην πραγματικότητα...
Ο λόγος για τον οποίο αναφέρομαι σ'αυτό
είναι επειδή νιώθω σ'αυτά που λέτε
ότι υπάρχει κάτι που υποστηρίζει, υπάρχει μία στήριξη,
-που δεν είναι μία στήριξη κομματιασμένη από κάτι άλλο -
αλλά ότι υπάρχει ένα μόνιμο κάτι
που πρέπει να διατηρεί το άτομο.
Κ: Δεν θα το έθετα έτσι, κύριε.
Που σημαίνει, ότι αφήνει την πόρτα ανοιχτή, ότι ανοίγει μία πόρτα
στην ιδέα: " μέσα σας υπάρχει ο ένδον Θεός".
Α: Ναι, ναι, βλέπω την παγίδα.
Κ: Μέσα σας υπάρχει ο ανώτερος εαυτός,
μέσα σας υπάρχει το Άτμα, το μόνιμο.
Α: Ίσως δεν θα πρεπε να πούμε κάτι γι'αυτό.
Κ: Αυτό είναι.
Όχι, μπορούμε να το πούμε: για να δούμε...
-κοιτάξτε τι έχουμε κάνει, κύριε, σήμερα το πρωί -
να δούμε την όρεξη, την επιθυμία,
να δούμε τις επιπτώσεις, τη δομή της ευχαρίστησης,
κι ότι δεν υπάρχει καμία σχέση με τη διασκέδαση και τη χαρά,
να δούμε όλα αυτά, να το δούμε, όχι λεκτικά, αλλά πραγματικά,
μέσω παρατήρησης, μέσω προσοχής, μέσω φροντίδας,
μέσω πολύ προσεκτικής όρασης,
αυτό φέρνει μία εκπληκτική ποιότητα νοημοσύνης.
Εξάλλου η νοημοσύνη είναι ευαισθησία.
Το να είστε τελείως ευαίσθητοι, στην όραση!
Αν αποκαλείτε νοημοσύνη "τον ανώτερο εαυτό" ή οτιδήποτε,
δεν έχει κανένα νόημα. Παρακολουθείτε;
Α: Είναι σαν να λέτε,
εκείνη τη στιγμή απελευθερώνεται. Κ: Ναι.
Αυτή η νοημοσύνη έρχεται με την παρατήρηση.
Α: Ναι.
Κ: Κι αυτή η νοημοσύνη λειτουργεί κάθε στιγμή, αν το επιτρέψετε.
Όχι αν το επιτρέψετε: αν βλέπετε.
Εννοώ, βλέπω, έχω δει όλη μου τη ζωή
άτομα που ελέγχουν, άτομα που απαρνούνται,
άτομα που αρνούνται, και που έχουν θυσιάσει,
που'χουν ελέγξει, καταστείλει, μανιωδώς,
έχουν πειθαρχήσει τους εαυτούς τους, έχουν βασανίσει τους εαυτούς τους.
Και λέω, για ποιο λόγο;
Για τον Θεό; Για την αλήθεια;
Ένας νους που'χει βασανιστεί, ατιμωθεί, αποκτηνωθεί,
ένας τέτοιος νους μπορεί να δει την αλήθεια; Βέβαια όχι.
Χρειάζεστε έναν εντελώς υγιή νου,
ένα νου που είναι ολόκληρος, ένα νου που είναι ιερός μέσα του.
Ειδάλλως δεν μπορείτε να δείτε κάτι ιερό,
αν ο νους δεν είναι ιερός, δεν μπορείτε να δείτε αυτό που είναι ιερό.
Οπότε, λέω, λυπάμαι, δεν θα αγγίξω τίποτε απ'αυτά. Δεν έχει κανένα νόημα.
Συνεπώς, δεν ξέρω πως συνέβη αυτό
αλλά ποτέ, για ένα δευτερόλεπτο, δεν ήλεγξα τον εαυτό μου.
Δεν ξέρω τι σημαίνει.
Α: Κι ακόμη, ως έκπληξη, ξέρετε τι συμβαίνει στους άλλους.
Κ: Α, προφανώς, μπορείτε να το δείτε.
Α: Επομένως αυτό είναι κάτι που μπορείτε να δείτε δίχως να'χετε...
Κ: ...περάσει μέσα απ'αυτό. Α: Δίχως να'χουμε περάσει μέσα απ'αυτό.
Τώρα, αυτό μου είναι πολύ μυστηριώδες.
Δεν εννοώ με την έννοια του περίπλοκου. Κ: Όχι, όχι.
Α: Αλλά εννοώ ότι είναι...εννοώ υπερφυσικό.
Κ: Όχι, όχι απαραίτητα, κύριε. Θα σας δείξω κάτι, κύριε.
Πρέπει να μεθύσω προκειμένου ν'ανακαλύψω πώς είναι να'σαι νηφάλιος;
Α: Α, όχι, όχι, όχι.
Κ: Δεν μπορώ να δω έναν άνθρωπο που'ναι
μεθυσμένος, λέω, για όνομα του Θεού,
δείτε όλη την κίνηση της μέθης, τι βρίσκεται πίσω απ'αυτή,
τι περνά, δείτε-τελείωσε!
Α: Αλλά μου φαίνεται ότι - ακούοντάς σας-
ότι κάνετε κάτι περισσότερο από το να παρατηρείτε απλά κάποιον
που βρίσκεται κατά μέτωπο, ως εκ τούτου...
Κ: Όχι, όχι. Α: Σωστά,
υπάρχει κάτι που είναι πολύ βαθύ εδώ...Κ: Βέβαια.
Α:...τουλάχιστον σε μένα, που μου'χετε πει.
Ο έλεγχος με την πολύ, πολύ βαθιά έννοια
είναι μία δραστηριότητα, όχι ένα προϊόν,
και κάτι που δεν έχετε βιώσει,
που θα ονομάζαμε φυσικά άπιαστο
είναι παρ'όλα αυτά έντονα παρόν σε σας.
Κ: Ναι, ναι.
Α: Και εκλαμβάνω αυτό που'χετε πει
ότι η νοημοσύνη το αποκαλύπτει αυτό.
Η νοημοσύνη, αν η νοημοσύνη επιτρέψει να το αποκαλύψει.
Κ: Νομίζω, κύριε, όχι να επιτρέψει.
Αυτός είναι ένας κίνδυνος - να επιτρέψει η νοημοσύνη να λειτουργήσει.
Που σημαίνει ότι έχετε νοημοσύνη, τότε το επιτρέπετε.
Α: Ναι, βλέπω την παγίδα του συντακτικού.
Ναι, ναι, καταλαβαίνω τι εννοείτε.
Ναι, διότι τώρα έχετε έναν παρατηρητή
που'χει ένα καινούριο επινόημα.
Ναι, καταλαβαίνω τι εννοείτε. Παρακαλώ συνεχίστε, παρακαλώ.
Κ: Επομένως, βλέπετε, γι'αυτό το λόγο η πειθαρχία
έχει ένα διαφορετικό νόημα.
Όταν καταλάβετε την ευχαρίστηση,
όταν καταλάβετε τη σχέση της
με τη διασκέδαση και τη χαρά,
και την ευτυχία, και την ομορφιά της ευτυχίας,
την ομορφιά της χαράς, και ούτω καθεξής,
τότε θα καταλάβετε την απόλυτη αναγκαιότητα
ενός διαφορετικού είδους πειθαρχίας που έρχεται φυσικά.
Εξάλλου, κύριε, κοιτάξτε,
η αυτή καθεαυτή λέξη "πειθαρχία" σημαίνει να μαθαίνω.
Να μαθαίνω, όχι να συμμορφώνομαι,
όχι να λέμε, πρέπει να πειθαρχήσω τον εαυτό μου να'ναι έτσι,
ή να μην είναι έτσι.
Η λέξη "πειθαρχία", όπως βλέπουμε και οι δύο, είναι να μαθαίνω.
Το να μαθαίνω σημαίνει ότι πρέπει να'μαι ικανός να ακούω,
να βλέπω,
που σημαίνει την ικανότητα που δεν είναι καλλιεργήσιμη.
Μπορείτε να καλλιεργήσετε μία ικανότητα,
αλλά δεν είναι το ίδιο όπως η δράση του ακούειν.
Δεν ξέρω αν είμαι...
Α: Α ναι, είστε. Ναι, είστε.
Ναι, παρακολουθώ, πολύ καθαρά, πολύ καθαρά.
Κ: Η ικανότητα να μαθαίνω απαιτεί μία ιδιαίτερη πειθαρχία.
Πρέπει να συγκεντρωθώ, πρέπει να δώσω χρόνο σ'αυτό,
πρέπει να παραμερίσω
τις προσπάθειές μου σε μία ιδιαίτερη κατεύθυνση, κι όλα αυτά.
Που σημαίνει, το να αναπτύξω μία ιδιαίτερη ικανότητα χρειάζεται χρόνος.
Α: Ναι.
Κ: Αλλά η αντίληψη δεν έχει να κάνει με το χρόνο!
Βλέπετε και δράτε!
Όπως κάνετε όταν βλέπετε έναν κίνδυνο.
Δράτε ακαριαία.
Δράτε ακαριαία
διότι είστε τόσο προετοιμασμένοι στον κίνδυνο.
Α: Ακριβώς.
Κ: Αυτή η διαμόρφωση δεν είναι νοημοσύνη.
Είστε απλά διαμορφωμένοι.
Βλέπετε ένα φίδι και υποχωρείτε, κι απομακρύνεστε.
Βλέπετε ένα επικίνδυνο ζώο και τρέχετε.
Όλα αυτά είναι αυτοπροστατευτικές διαμορφωμένες ανταποκρίσεις.
Είναι πολύ απλό.
Αλλά η αντίληψη-και-η δράση δεν είναι διαμορφωμένες.
Α: Ξέρετε, έχουμε στην ιστορία της Αγγλικής γλώσσας
αντιστρέψει τη λέξη "φόβος"
αναφορικά με την ετυμολογία της διότι,
αν θυμάμαι σωστά, ο "φόβος"
προέρχεται από την Αγγλο-σαξωνική λέξη που σημαίνει κίνδυνος.
Που σημαίνει κίνδυνος. Κ: Κίνδυνος, βέβαια.
Α: Και τώρα έχουμε εξηγήσει με ψυχολογικούς όρους αυτή τη λέξη,
και τώρα ο φόβος σημαίνει μάλλον τη συναισθηματική μου ανταπόκριση
στον κίνδυνο κι όχι αυτό που οφείλω να κάνω.
Κ: Ναι, δεν γνωρίζω τον κίνδυνο του φόβου
-παρακολουθείτε; Α: Ναι.
Κ: Που σημαίνει, κύριε, κοιτάξτε:
τα κοινά ανθρώπινα όντα είναι διαμορφωμένα
-τώρα όπως είναι -
από την κουλτούρα, από τον πολιτισμό στον οποίο ζουν.
Αποδέχονται τον εθνικισμό, -παίρνω αυτό σαν παράδειγμα-
αποδέχονται τον εθνικισμό,
τη σημαία, τον εθνικισμό, κι όλα τα λοιπά αυτού:
ο εθνικισμός είναι μία από τις αιτίες του πολέμου.
Α: Α ναι, ναι, αναμφισβήτητα.
Κ: Όπως ο πατριωτισμός, όλα τα λοιπά αυτού.
Τώρα, δεν βλέπουμε τον κίνδυνο του εθνικισμού,
διότι είμαστε διαμορφωμένοι
στον εθνικισμό με το να είμαστε ασφαλείς, ασφάλεια.
Α: Αλλά βλέπουμε τον φόβο μας για τον εχθρό.
Κ: Βέβαια. Α: Ναι, σωστά.
Και μελετώντας τον φόβο για τον εχθρό θολώνει την ικανότητά μας
να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο. Κ: Τον κίνδυνο.
Συνεπώς ο φόβος, η ευχαρίστηση, και η πειθαρχία. Παρακολουθείτε, κύριε;
Πειθαρχία σημαίνει να μαθαίνω,
μαθαίνω για την ευχαρίστηση,
ο νους μαθαίνει για την ευχαρίστηση.
Η μάθηση φέρει τη δική της τάξη.
Α: Τη δική της. Κ: Τη δική της τάξη. Α: Ναι.
Αυτό είναι που αποκαλώ "θαύμα".
Απλά σας ζητά πάρα πολύ να την αφήσετε ήσυχη.
Κ: Φέρει τη δική της τάξη,
κι αυτή η τάξη λέει,
μην είστε ανόητος, ο έλεγχος είναι εκτός, τελείωσε.
Τώρα περιμένετε ένα λεπτό. Μίλησα κάποτε με έναν μοναχό.
Ήρθε να με δει. Είχε πολλούς οπαδούς.
Και ήταν πολύ γνωστός - εξακολουθεί να είναι πολύ γνωστός.
Και είπε, "έχω διδάξει τους μαθητές μου",
και ήταν πολύ υπερήφανος που'χε χιλιάδες μαθητές.
Παρακολουθείτε;
Και φάνηκε μάλλον παράλογο για να έναν γκουρού να'ναι υπερήφανος.
Α: Ήταν μία επιτυχία. Κ: Ήταν μία επιτυχία.
Κι επιτυχία σημαίνει Κάντιλακ ή Rolls Royces,
Ευρωπαίους, Αμερικανούς οπαδούς
-παρακολουθείτε; - όλο αυτό το τσίρκο που συνεχίζεται.
Α: Το κόλπο του λειτουργεί. Κ: Η απάτη λειτουργεί.
Κι έλεγε, "Έχω φτάσει ως εδώ
επειδή έχω μάθει να ελέγχω τις αισθήσεις μου,
το σώμα μου, τις σκέψεις μου, τις επιθυμίες μου.
Τις κράτησα, όπως λέει η Γκιτά"
-κρατήστε κάτι, κυριαρχείτε, ιππεύετε ένα άλογο,
ξέρετε, κρατώντας τα.
Συνέχισε να μιλά για κάποιο διάστημα,
είπα, "Κύριε, τι, στο τέλος αυτού;
Έχετε ελέγξει. Που βρίσκεστε στο τέλος αυτού;"
Είπε, "Τι ζητάτε, έχω φτάσει!"
Φτάσει σε τι;
"'Εχω πετύχει την φώτιση".
Απλά ακούστε το, κύριε.
Παρακολουθήστε την αλληλουχία ενός ανθρώπινου
όντος που'χει μία κατεύθυνση,
την οποία αποκαλεί αλήθεια.
Και για να το πετύχει αυτό υπάρχουν τα παραδοσιακά βήματα,
το παραδοσιακό μονοπάτι, η παραδοσιακή προσέγγιση.
Και το'χει κάνει.
Κι ως εκ τούτου λέει, "Το'χω".
Το'χω στο χέρι μου.
Ξέρω τι είναι". Είπα, "Εντάξει, κύριε'.
Άρχισε να'ναι πολύ ενθουσιασμένος γι'αυτό
διότι ήθελε να με πείσει
ότι ήταν ένας σπουδαίος άνδρας, κι όλα αυτά.
Οπότε κάθησα πολύ ήσυχα και τον άκουσα,
και ησύχασε.
Και τότε του είπα
-καθόμασταν δίπλα στη θάλασσα - και του είπα,
"Βλέπετε αυτή τη θάλασσα, κύριε;"
Είπε, "Βέβαια".
Μπορείτε να κρατήσετε το νερό στο χέρι σας;
Όταν κρατήσετε αυτό το νερό στο χέρι σας,
δεν είναι πλέον η θάλασσα.
Α: Σωστά.
Κ: Δεν μπορούσε να καταλάβει το νόημα.
Είπα, "Εντάξει".
Κι ο άνεμος φυσούσε από τον βορρά,
ελαφριά αύρα, δροσερή.
Και είπε, "Υπάρχει μία αύρα".
"Μπορείτε να κρατήσετε όλα αυτά;" "Όχι".
"Μπορείτε να κρατήσετε τη γη;" "Όχι".
"Οπότε τι κρατάτε; Λέξεις;"
Ξέρετε, κύριε, ήταν τόσο θυμωμένος.
Είπε, " Δεν θα σας ακούσω άλλο.
Είστε κακός άνθρωπος". Κι έφυγε.
Α: Σκεφτόμουν την παράλογη ειρωνεία αυτού.
Όλη την ώρα νόμιζε ότι κρατιόταν από τον εαυτό του,
κι απλά το άφησε καθώς σηκώθηκε κι έφυγε.
Κ: Συνεπώς βλέπετε, κύριε; Αυτό είναι που εννοώ.
Επομένως μαθαίνοντας για την ευχαρίστηση, για τον φόβο,
σας απελευθερώνει πράγματι από τα βασανιστήρια του φόβου
και την επιδίωξη της ευχαρίστησης.
Συνεπώς υπάρχει μία αίσθηση πραγματικής διασκέδασης στη ζωή.
Η ζωή τότε γίνεται μία μεγάλη χαρά - παρακολουθείτε, κύριε;
Δεν είναι απλά μία μονότονη ρουτίνα,
πηγαίνοντας στο γραφείο, σεξ, και χρήματα.
Α: Πάντα νόμιζα ότι ήταν μεγάλη ατυχία
σ'αυτήν την εξαιρετική ρητορική
της Δήλωσης μας περί Ανεξαρτησίας
έχουμε αυτήν την φράση: "την επιδίωξη της ευχαρίστησης".
Κ: Η επιδίωξη της ευχαρίστησης.
Α: Διότι το παιδί, το έξυπνο παιδί, μεγαλώνει μ'αυτό.
Κ: Α αρκετά, κύριε. Α: Κι όταν είστε πολύ νέος
δεν στρέφεστε και λέτε,
"Όλοι είναι αργόστροφοι". Κ: Το ξέρω, το ξέρω.
Επομένως απ'αυτό, βλέπετε,
η πειθαρχία με την ορθόδοξη έννοια δεν έχει καμία θέση
σε έναν νου που θέλει πραγματικά να μάθει για την αλήθεια,
όχι να φιλοσοφήσει για την αλήθεια,
όχι να κάνει θεωρήσεις για την αλήθεια,
όπως λέτε, να την δέσει κόμπο,
αλλά να μάθει γι'αυτήν.
Να μάθει για την ευχαρίστηση.
Πράγματι απ'αυτήν την μάθηση
έρχεται μία εκπληκτική αίσθηση της τάξης
-για την οποία μιλούσαμε τις προάλλες.
Η τάξη που έρχεται
με την παρατήρηση, σε κάποιον, της ευχαρίστησης.
Η τάξη. Και υπάρχει απόλαυση.
Μία θαυμάσια αίσθηση του τέλους
κάθε απόλαυσης καθώς ζείτε κάθε στιγμή.
Δεν κουβαλάτε την απόλαυση του παρελθόντος.
Τότε αυτό γίνεται ευχαρίστηση. Τότε δεν έχει καμία σημασία.
Η επανάληψη της ευχαρίστησης είναι μονοτονία, είναι πλήξη.
Και βαριούνται σ'αυτή τη χώρα-και σε άλλες χώρες.
Έχουν χορτάσει την ευχαρίστηση.
Αλλά θέλουν άλλες απολαύσεις, προς άλλες κατευθύνσεις.
Και γι'αυτό υπάρχει η εξάπλωση των γκουρού σ'αυτή τη χώρα.
Διότι όλοι θέλουν να συνεχίζεται το τσίρκο.
Επομένως η πειθαρχία είναι τάξη.
Και πειθαρχία σημαίνει να μαθαίνω για την ευχαρίστηση,
την απόλαυση, τη χαρά και την ομορφιά της χαράς.
Όταν μαθαίνετε-παρακολουθείτε, κύριε;- είναι πάντοτε καινούριο.
Α: Μόλις σκέφτηκα
-λοιπόν, η σκέψη δεν είναι η σωστή λέξη -
κάτι άστραψε
στην επικοινωνία αυτού που επισημαίνετε,
-αν δεν σας πειράζει θα πω μάλλον
ότι επίσης επισημαίνετε αντί να χρησιμοποιήσω
την φράση που λέγατε-
ελπίζω να σας κατάλαβα σωστά εδώ, διότι
αναφορικά με το πρόβλημα επικοινωνίας
φαίνεται ότι υπάρχει μια βαθειά σύγχυση
ανάμεσα στην αντίληψη και την πρακτική.
Κ: Ναι. Α ναι. Α: Το'χω καταλάβει αυτό.
Είναι σαν να'χαμε την ιδέα ότι η αντίληψη
τελειοποιείται στο τέλος της πρακτικής.
Κ: Η εξάσκηση είναι ρουτίνα, είναι θάνατος!
Α: Όντως έχουμε αυτήν την ιδέα. Κ: Το ξέρω.
Α: Ναι.
Κ: Βλέπετε, κύριε, πάντα έλεγαν, η ελευθερία είναι στο τέλος,
όχι στην αρχή.
Αντιθέτως, είναι στην αρχή!
Το πρώτο βήμα είναι που μετράει, όχι το τελευταίο βήμα.
Οπότε αν καταλάβουμε
το όλο θέμα του φόβου και της ευχαρίστησης, της χαράς,
η κατανόηση μπορεί να έρθει στην ελευθερία να παρατηρούμε.
Και, στην παρατήρηση, στη μάθηση και στη δράση,
είναι όλα την ίδια στιγμή,
όχι μαθαίνουμε, έπειτα πράττουμε.
Είναι η δράση, η όραση,
που λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα.
Αυτό είναι το όλον.
Α: Όλες αυτές οι θαυμάσιες μετοχές
βρίσκονται μέσα τους σε ένα άπειρο συναίσθημα.
Μέσα τους. Ναι.
Λίγο πιο πίσω μου ήρθε ότι,
αν δίναμε προσοχή στη γλώσσα μας,
καθώς και στα λουλούδια, και στα βουνά,
και στα σύννεφα...Κ: Α ναι.
Α:...η γλώσσα όχι μόνο σε σχέση με τις ξεχωριστές λέξεις,
αλλά τις λέξεις με περιεχόμενο,
έτσι ώστε να αναφερθούμε έπειτα σ'αυτό που ονομάζουμε συνήθεια,
θα μπορούσαν, μέσω της αντίληψης, της νοημοσύνης,
να αποκαλύψουν πλήρως τους εαυτούς τους. Κ: Μάλιστα.
Α: Λέμε, έτσι δεν είναι,
ότι κάποιος ευχαριστιέται, κάποιος χαίρεται,
αλλά αν ρωτήσουμε κάποιον, "Τι κάνετε;"
και μας πει, "Ευχαριστιέμαι",
θα σκεφτόμασταν ότι είναι λίγο αλλόκοτο.
Δεν θα σκεφτόμασταν ότι είναι καθόλου περίεργο αν έλεγε,
"Καλά, διασκεδάζω τον εαυτό μου".
Δεν μας πειράζει αυτό. Κ: Ακριβώς.
Α: Αλλά δεν δίνουμε προσοχή σ'αυτά που λέμε, ακόμη...
Κ: Ακριβώς, κύριε.
Επέστρεψα μετά το γεύμα, μετά από το φαγητό, και κάποιος είπε,
"Απολαύσατε το γεύμα σας;"
Και υπήρχε ένας άνδρας εκεί που είπε,
"Δεν είμαστε γουρούνια για να απολαύσουμε".
Α: Α, θεέ μου.
Κ: Σοβαρά. Α: Ναι. Ακριβώς.
Υποθέτω ότι θα πρέπει να νιώθει πολύ ενάρετος.
Αυτό που απαρνήθηκε στον εαυτό μου κατά τη διάρκεια του γεύματος.
Κ: Είναι θέμα προσοχής, δεν είναι πράγματι,
ένα θέμα προσοχής, το αν τρώτε
ή αν παρατηρείτε την ευχαρίστηση.
Προσοχή,
είναι ένα πράγμα στο οποίο πρέπει να εμβαθύνουμε πολύ, πολύ βαθιά
-δεν ξέρω αν έχουμε χρόνο τώρα - τι σημαίνει να προσέχουμε;
Είτε δεν προσέχουμε απολύτως τίποτε,
ή είναι μόνον μία επιφανειακή ακρόαση,
άκουσμα, όραση, που αποκαλούμε προσοχή.
Ή η έκφραση της γνώσης στη δράση.
Νιώθω ότι, η προσοχή δεν έχει να κάνει με τη γνώση,
ή με τη δράση.
Η καθεαυτή προσοχή είναι δράση.
Εννοώ, κάποιος πρέπει να εμβαθύνει σ'αυτό ξανά,
να ρωτήσει "Τι είναι δράση;".
Ίσως να μπορέσουμε να το κάνουμε κάποια άλλη μέρα.
Α: Ναι, βλέπω μία σχέση ανάμεσα
σ'αυτό που μόλις είπατε για τη δράση
και σ'αυτό που πριν μερικές συζητήσεις
φτάσαμε με τη λέξη "κίνηση". Κ: Ναι.
Α: Προοδευτικά.
Κι όταν μιλάγατε για
το να σταθούμε και να κοιτάξουμε το δέντρο στο βουνό.
Θυμήθηκα όταν ήμουν στο Rishikesh,
έμενα σε ένα από τα άσραμ εκεί,
στην Ακαδημία Vedanta Forest,
κι όταν έφτασα στο κατάλυμά μου,
μία μαϊμού ήρθε και κάθησε στο κατώφλι του παραθύρου
με το μωρό της,
και με κοίταξε κατά μέτωπον,
κι εγώ την κοίταξα στο δικό της,
αλλά νομίζω ότι αυτή με κοίταξε πλήρως.
Είχα αυτό το περίεργο συναίσθημα
ότι ήμουν πράγματι ένα ανθρώπινο ον που...
Κ: Το εξέταζαν. Α:...υπό εξέταση,
ή όπως λένε οι φοιτητές σήμερα,
έμεινα άφωνος απ'αυτή τη μαϊμού.
Και ήταν ένα πολύ μεγάλο σοκ για μένα.
Κ: Μιλώντας για μαϊμούδες, κύριε,
ήμουν στο Μπενάρες, στο μέρος που πηγαίνω συνήθως,
έκανα ασκήσεις γιόγκα, μισόγυμνος,
και μία μεγάλη μαϊμού,
με μαύρο πρόσωπο και μακριά ουρά, ήρθε και κάθισε στη βεράντα.
Είχα κλείσει τα μάτια. Κοίταξα και ήταν αυτή η μεγάλη μαϊμού.
Με κοίταξε κι εγώ κοίταξα εκείνη.
Μία μεγάλη μαϊμού, κύριε.
Υπάρχουν ισχυρά πράγματα.
Και τέντωσε τα χέρια της,
οπότε πλησίασα και της κράτησα το χέρι, έτσι, το κράτησα.
Α: Το κρατήσατε.
Κ: Και ήταν τραχύ, αλλά πολύ, πολύ μαλακό,
εκπληκτικά μαλακό. Αλλά τραχύ.
Και κοιτάξαμε ο ένας τον άλλον.
Και είπε ότι...ήθελε να μπει στο δωμάτιο.
Είπα, κοίτα, κάνω ασκήσεις, έχω λίγο χρόνο,
μπορείς να έρθεις μια άλλη μέρα;
Της μίλησα κατά κάποιον τρόπο: έλα μία άλλη μέρα.
Οπότε με κοίταξε, και αποχώρησα, επέστρεψα.
Έμεινε εκεί για δύο ή τρία λεπτά
και σταδιακά απομακρύνθηκε.
Α: Θαυμάσια, απλά θαυμάσια!
Απόλυτη δράση προσοχής ανάμεσά σας.
Κ: Δεν υπήρχε καμία αίσθηση φόβου.
Δεν φοβόταν. Δεν φοβόμουν.
Μία αίσθηση, ξέρετε...
Α: Αυτό μου θυμίζει μία ιστορία που διάβασα για τον Ραμανά Μαχαρίσι,
πώς όταν ήταν νέος
πήγε κι έζησε σε μία σπηλιά μιας τίγρης.
Και ήταν απασχολημένος με την τίγρη.
Και η τίγρη επέστρεφε μετά το κυνήγι
νωρίς το πρωί και κοιμόταν μαζί του.
Να διαβάσουμε αυτό μέσα στα πλαίσια της κουλτούρας μας,
λοιπόν, αρχίζει, νιώθετε ανολοκλήρωτος όταν το διαβάζετε αυτό,
αν σκεφτείτε για μια στιγμή,
θα επιτρέψετε στον εαυτό σας να το πιστέψει.
Αλλά μέσα στο πλαίσιο
αυτού που λέγαμε για τις μαϊμούδες
κι αυτή τη θαυμάσια ιστορία που μου είπατε,
εύχομαι να είχα σφίξει το χέρι αυτής
της μικρής μητέρας με το μωρό της.
Δεν ήμουν διατεθειμένος.
Κ: Όχι, ήταν πράγματι...δεν ξέρω,
θα πρέπει να υπάρχει μία επικοινωνία,
θα πρέπει να υπάρχει μία αίσθηση φιλίας, ξέρετε,
δίχως κανέναν ανταγωνισμό, δίχως κανέναν φόβο.
Με κοίταξε, ξέρετε.
Και νομίζω, προσοχή είναι κάτι που δεν εξασκείται,
που δεν καλλιεργείται,
πηγαίνετε σε ένα σχολείο για να μάθετε πώς να είστε προσεκτικός.
Αυτό κάνουν σ'αυτή τη χώρα και σε άλλα μέρη,
λένε, "Δεν ξέρω τι είναι προσοχή,
θα μάθω από κάποιον
που θα μου πει πως να το αποκτήσω".
Τότε δεν είναι προσοχή.
Α: Ταχύ διάβασμα, λέγεται.
Κ: Ταχύ διάβααμα, ναι. Α: Χίλιες λέξεις το λεπτό.
Κ: Κύριε, γι'αυτό το λόγο νιώθω
ότι υπάρχει μία μεγάλη αίσθηση φροντίδας και στοργής
στο να είμαι προσεκτικός,
που σημαίνει να παρατηρώ επιμελώς.
Αυτή η λέξη "επιμελής" προέρχεται από το "legere"
-ξέρετε, βέβαια - να διαβάζω.
Να διαβάζω ακριβώς αυτό που είναι, αυτό που υπάρχει.
Να μην ερμηνεύουμε, να μη το μεταφράζουμε,
να μην επινοούμε να κάνουμε κάτι μ'αυτό,
αλλά να διαβάζουμε αυτό που υπάρχει.
Υπάρχουν άπειρα να δούμε.
Υπάρχουν πάρα πολλά να δούμε στην ευχαρίστηση, όπως είδαμε.
Και να τα διαβάσουμε.
Και για να τα διαβάσετε θα πρέπει να'στε παρατηρητικοί, προσεκτικοί,
επιμελής φροντίδα.
Αλλά είμαστε αμελείς. Λέμε, ναι, ποιο είναι το λάθος με την ευχαρίστηση;
Α: Υπάρχει μία φράση στη γλώσσα μας,
όταν κάποιος εύχεται να εξασφαλίσει την προσοχή,
θα πουν, "Με λαμβάνεις;"
Αυτό, βέβαια, έχει παρθεί από την τεχνολογία
σε μία διαφορετική πλευρά
- αλλά αρκετά εκτός απ'αυτό που θα λεγε κάποιος
φορώντας ακουστικά σε ένα αεροπλάνο-
απλή κοινή συνηθισμένη εξάσκηση,
κάποιος θα πει.
Κ: Επομένως αυτό που'χουμε κάνει
είναι ότι πράγματι διαβάσαμε όλο αυτό το χάρτη.
Α: Ναι.
Κ: Από την αρχή της ευθύνης, της σχέσης,
του φόβου, της ευχαρίστησης - όλα αυτά.
Απλά να παρατηρούμε αυτόν τον εκπληκτικό χάρτη της ζωής μας.
Α: Και η ομορφιά αυτού είναι ότι
κινούμαστε μέσα στην ανησυχία
για το θέμα της μεταμόρφωσης του ανθρώπου,
που δεν εξαρτάται από τη γνώση ή το χρόνο,
δίχως να ανησυχεί για το
εάν ξεφεύγουμε από την τροχιά.
Συμβαίνει φυσικά.
Αυτό, το παίρνω ότι, δεν είναι μία έκπληξη για σας, βέβαια,
αλλά είμαι σίγουρος ότι
είναι σοκαριστικό σε σχέση με...
Κ: Και γι'αυτό το λόγο, επίσης, κύριε,
είναι σωστό να ζούμε με τη συντροφιά του σοφού.
Να είμαστε με έναν άνθρωπο που είναι πράγματι σοφός.
Δεν είναι αυτοί οι κίβδηλοι άνθρωποι σοφοί, αλλά η πραγματική σοφία.
Που δεν αγοράστηκε στα βιβλία,
που δεν παρεβρίσκεται στις αίθουσες όπου διδάσκεται η σοφία.
Η σοφία είναι κάτι που'ρχεται με την αυτοπαραγνώριση.
Α: Μου θυμίζει έναν ύμνο στις Βέδες
που μιλούν για τη θεά του λόγου,
που ποτέ δεν εμφανίζεται εκτός ανάμεσα σε φίλους.
Κ: Ναι. Α: Θαυμάσια.
Στην πραγματικότητα αυτό σημαίνει ότι
αν δεν υπάρχει η φροντίδα,
η στοργή που αναφέρατε, που είναι συνεχής,
παράλληλη με την προσοχή,
δεν μπορεί να υπάρχει τίποτε άλλο παρά μόνον φλυαρία.
Κ: Βέβαια. Α: Μπορεί να υπάρχει λεκτική φλυαρία.
Κ: Την οποία ο σύγχρονος κόσμος ενθαρρύνει, βλέπετε.
Α: Ναι.
Κ: Ξανά, που σημαίνει οι επιφανειακές ευχαριστήσεις,
όχι την απόλαυση. Παρακολουθείτε;
Οι επιφανειακές ευχαριστήσεις έχουν γίνει κατάρα.
Και για να πάμε πίσω απ'αυτό
είναι ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα για να το κάνουν οι άνθρωποι.
Α: Διότι πηγαίνει όλο και πιο γρήγορα. Κ: Αυτό είναι.
Α: Πήγαινει όλο και πιο γρήγορα.
Κ: Αυτό είναι που καταστρέφει τη γη, τον αέρα.
Καταστρέφουν τα πάντα.
Υπάρχει ένα μέρος που πηγαίνω κάθε χρόνο,
στην Ινδία, όπου υπάρχει ένα σχολείο:
οι λόφοι είναι οι πιο παλιοί στον κόσμο.
Α: Τι όμορφο πράγμα. Κ: Τίποτε δεν έχει αλλάξει,
ούτε μπουλντόζες,
ούτε καινούρια σπίτια,
είναι ένα παλιό μέρος, με τους παλιούς λόφους,
κι ανάμεσά τους υπάρχει ένα σχολείο,
με το οποίο συνδέομαι, και τα λοιπά.
Και νιώθετε την πελωριότητα του χρόνου,
το αίσθημα της απόλυτης μη-κίνησης.
Που είναι πολιτισμός,
που είναι όλο το τσίρκο που συμβαίνει.
Κι όταν έρχεστε εδώ νιώθετε αυτή
την απόλυτη ηρεμία,
στην οποία...ο χρόνος δεν την έχει αγγίξει.
Κι όταν την αφήνετε και πηγαίνετε στον πολιτισμό
νιώθετε αρκετά χαμένοι,
μία αίσθηση για το τι θέμα πρόκειται;
Γιατί υπάρχει τόσος πολύς θόρυβος για το τίποτε;
Νομίζω, γι'αυτό είναι τόσο αλλόκοτο κι αρκετά ελκυστικό,
μία μεγάλη απόλαυση να δούμε τα πάντα όπως είναι,
συμπεριλαμβανομένου του εαυτού μου.
Να δω αυτό που είμαι,
όχι μέσω των ματιών ενός καθηγητή, ενός ψυχολόγου,
ενός γκουρού, ενός βιβλίου - απλά να δω αυτό που είμαι,
και να διαβάσω αυτό που είμαι.
Διότι όλη η ιστορία είναι μέσα μου.
Παρακολουθείτε; Α: Βέβαια.
Υπάρχει κάτι πάρα πολύ όμορφο
σ'αυτό που είπατε.
Νομίζετε ότι, στην επόμενη συζήτηση θα έχουμε
θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για
τη σχέση της ομορφιάς σ'αυτό που είπατε;
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.