Tip:
Highlight text to annotate it
X
Είτε επειδή κρύωσες, φοβήθηκες ή άκουσες συγκλονιστική μουσική, πιθανότατα
έχεις ανατριχιάσει κάποια στιγμή στη ζωή σου. Αναρωτήθηκες όμως ποτέ γιατί
το σώμα σου έχει αυτή την παράξενη αντίδραση; Στα αγγλικά, περιγράφεται με τη λέξη "goosebumps", απ'το δέρμα των
ξεπουπουλιασμένων πτηνών. Η ανατριχίλα είναι μάλλον άχρηστη λειτουργία για τους ανθρώπους, κληροδοτημένη
απ' τους προγόνους μας. Κάθε τρίχα συνδέεται μ'έναν μικρό μυ που ονομάζεται
ανελκτήρας. Όταν αυτοί οι μύες συσπώνται, οι τρίχες σηκώνονται
όρθιες. Αυτή η σύσπαση κάνει την περιοχή
γύρω από κάθε τρίχα να σηκώνεται. Και η αιτία είναι η ορμόνη αδρεναλίνη
που πυροδοτεί αυτή τη σωματική αντίδραση. Τι ανεβάζει την αδρεναλίνη λοιπόν;
Το κρύο κατ' αρχάς. Σε ζώα με πυκνότερο τρίχωμα, η αντίδραση αυτή βοηθά
στη διατήρηση της θερμοκρασίας, καθώς οι όρθιες τρίχες παγιδεύουν περισσότερο ζεστό αέρα
δημιουργώντας ένα στρώμα μόνωσης. Πέρα από αυτό,
αδρεναλίνη εκκρίνεται επίσης σε καταστάσεις έντονου στρες, οδηγώντας
στην αντίδραση "πάλης ή φυγής", όπως όταν φοβάσαι. Οι γάτες είναι ένα τέλειο παράδειγμα:
αν τις τρομάξεις, το τρίχωμά τους σηκώνεται όρθιο.
Αυτή η εξελικτική ακούσια αντίδραση κάνει τα ζώα να φαίνεται μεγαλύτερα και
πιο τρομακτικά. Αλλά το γιατί μπορεί και η μουσική να προκαλέσει ανατριχίλες ή ρίγη,
δεν έχει πλήρως εξηγηθεί. Μια ενδιαφέρουσα θεωρία προτείνει ότι
ορισμένα στοιχεία της μουσικής, όπως ξαφνικές αλλαγές της έντασης ή απροσδόκητες μελωδίες
προκαλούν μια υποσυνείδητη αντίδραση φόβου. Το σώμα αγαπά την προβλεψιμότητα και έτσι
οτιδήποτε πέρα απ'το αναμενόμενο σημαίνει συναγερμό. Αλλά αυτός ο φόβος
υποχωρεί γρήγορα καθώς ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται ότι, "σιγά, είναι απλώς μουσική". Κι αυτές οι αντιφατικές
εμπειρίες προκαλούν το ρίγος και την ανατριχίλα. Υπάρχουν και άλλες
θεωρίες, καθώς, τελικά ο εγκέφαλος είναι εξαιρετικά περίπλοκος και οι σχέσεις
μεταξύ μουσικής, συναισθήματος και σωματικών αντιδράσεων είναι δύσκολο να αποκρυπτογραφηθούν.
Στην επιστήμη όμως, καμιά φορά επιτρέπεται να πούμε ότι δεν ξέρουμε... ακόμα.
Σε καίει μια ερώτηση και θέλεις απάντηση; Ρώτησέ μας στα σχόλια, ή στο facebook και το twitter.
Και γίνε συνδρομητής για περισσότερα επιστημονικά βίντεο κάθε βδομάδα.