Tip:
Highlight text to annotate it
X
Τα όνειρα είναι ένα εκπληκτικό φαινόμενο - και αν σκεφτείς ότι περνάμε περίπου 6 χρόνια απ'τη ζωή μας βλέποντας όνειρα,
είναι περίεργο ότι συχνά τα προσπερνάμε και μετά από λίγο τα ξεχνάμε. Κάθε νύχτα,
ο εγκέφαλός μας πιάνει δουλειά και μας φτιάχνει τις πιο απίστευτες, παράξενες και συχνά
φαινομενικά τυχαίες εικόνες και ιστορίες. Αλλά τι είναι τα όνειρα; Κι όπως στις ιστορίες και ταινίες επιστημονικής
φαντασίας, θα μπορούσαμε άραγε να καταγράψουμε και να καταλάβουμε τι βλέπουμε στα όνειρά μας;
Μπορεί να έχεις ακούσει να μιλάνε για «εγκεφαλικά κύματα», αλλά σκέφτηκες ποτέ
αν πρόκειται για πραγματικά κύματα κι αν μπορούν να μεταφέρουν πληροφορίες; Είναι τα εγκεφαλικά κύματα παρόμοια
με τα ραδιοκύματα, ας πούμε; Η απάντηση είναι, ναι. Και τα δύο είναι μορφές ηλεκτρομαγνητικής
ακτινοβολίας - κύματα που ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός. Κάθε φορά που σκέφτεσαι, χιλιάδες
νευρώνες στέλνουν σήματα στην ίδια συχνότητα και δημιουργούν ένα κύμα. Αυτά τα κύματα ταλαντώνονται σε
περίπου 10 έως 100 κύκλους το δευτερόλεπτο.Τα ραδιοκύματα, από την άλλη, ταλαντώνονται γύρω στις
50... εκατομμύρια έως 1 δισεκατομμύριο φορές το δευτερόλεπτο. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν αυτό το φαινόμενο
για να μετρήσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα και να συνδέσουν τον εγκέφαλο με ηλεκτρονικές συσκευές. Μπορούμε έτσι
να δούμε ποια τμήματα του εγκεφάλου ενεργοποιούνται για διάφορες δραστηριότητες, αλλά και ποια
τμήματα του εγκεφάλου δραστηριοποιούνται όταν ονειρευόμαστε. Όσο παράξενο κι αν φαίνεται, ακόμα δεν έχουμε καλοκαταλάβει
γιατί κοιμόμαστε, πόσο μάλλον γιατί ονειρευόμαστε. Ο Μάικλ απ' το Vsauce εξηγεί πολύ καλά
τις κύριες θεωρίες για το γιατί ονειρευόμαστε. Αλλά υπάρχουν τόσες θεωρίες επειδή δε γίνεται
να μετρήσουμε ή να μάθουμε τι ονειρεύονται οι άνθρωποι, χωρίς να τους ξυπνήσουμε και να τους ρωτήσουμε.
Φυσικά, αυτό ενέχει τον κίνδυνο να ξεχάσουν, ή να κάνουν άλλα λάθη. Δυστυχώς, δεν υπάρχει συσκευή
που μας επιτρέπει να κοιτάξουμε μέσα στο μυαλό κάποιου που ονειρεύεται. Ή μήπως υπάρχει;
Όσο τρελό κι αν ακούγεται, οι επιστήμονες έχουν δημιουργήσει μια τεχνική που κάνει ακριβώς αυτό. Αυτή η τεχνολογία
που διαβάζει τη σκέψη ξεκίνησε με έναν μαγνητικό τομογράφο, μέσα στον οποίο οι εξεταζόμενοι έβλεπαν απλές εικόνες
αποτελούμενες από μαύρα και άσπρα πίξελ. Στη συνέχεια, το λογισμικό ανιχνεύει μοτίβα στην εγκεφαλική δραστηριότητα
που αντιστοιχεί σε κάθε συγκεκριμένη εικόνα. Για παράδειγμα, αν έβλεπαν το γράμμα "Τ",
το λογισμικό κατέγραφε ακριβώς την αντίδραση του εγκεφάλου. Μετά τη συλλογή επαρκών στοιχείων, οι εξεταζόμενοι
έβλεπαν άλλες, τελείως διαφορετικές εικόνες, και το λογισμικό προέβλεπε και αναπαρήγαγε
ό,τι νόμιζε πως βλέπουν οι εξεταζόμενοι. Μετά την επίδειξη της λέξης "neuron"
το λογισμικό έφτιαξε αυτές τις εικόνες. Αλλά δεν σταματά εκεί - περαιτέρω μελέτες
άρχισαν να χρησιμοποιούν πιο περίπλοκες εικόνες κατά τη διάρκεια του ύπνου των εξεταζόμενων. Σ' αυτή την περίπτωση, έπρεπε πρώτα
οι εξεταζόμενοι να αποκοιμηθούν μέσα στον τομογράφο. Οι επιστήμονες τους ξυπνούσαν κατά τη διάρκεια του ονείρου
και τους ρωτούσαν αμέσως τι έβλεπαν στον ύπνο τους. Μετά, βρήκαν χιλιάδες εικόνες απ'το διαδίκτυο
για να αναπαραστήσουν πιστά αυτό που έβλεπε ο εξεταζόμενος, με βάση την τομογραφία
του εγκεφάλου του. Αφού το έκαναν αυτό περίπου 200 φορές με κάθε άτομο, και εισήγαγαν τις πληροφορίες
σε έναν αλγόριθμο εκμάθησης, χρησιμοποίησαν λογισμικό για να προβλέψουν και να παράγουν τα μελλοντικά όνειρά τους.
Αν και δεν ήταν σε καμία περίπτωση τέλειες, ήταν σαφές ότι οι προβλέψεις της συσκευής ήταν καλύτερες από
τυχαίες και ταίριαζαν με τις περιγραφές των εξεταζόμενων. Ίσως ακόμα πιο συγκλονιστική είναι μια μελέτη που
χρησιμοποίησε πραγματικό βίντεο. Έδειξαν στους εξεταζόμενους 2 ώρες βίντεο, αναλύοντας την εγκεφαλική τους δραστηριότητα
και μετά χρησιμοποίησαν 18 εκατομμύρια βίντεο του ενός δευτερολέπτου απ'το YouTube ταιριάζοντάς τα
με τη δραστηριότητα του εγκεφάλου. Ιδού τα αποτελέσματα: στα αριστερά είναι νέα, άσχετα κλιπ τα οποία
είδαν αργότερα οι εξεταζόμενοι και στα δεξιά είναι αυτά πουτο λογισμικό μαντέψε ότι
έβλεπαν, χρησιμοποιώντας μια μίξη βίντεο απ'το YouTube. Όλα
αυτά με βάση τα εγκεφαλικά τους κύματα. Δεδομένου ότι αυτά τα προγράμματα λογισμικού γίνονται όλο και
πιο περίπλοκα, πλησιάζουμε όλο και περισσότερο στην ακριβή οπτικοποίηση και καταγραφή των σκέψεων
και των ονείρων μας. Όταν φτάσουμε εκεί, θα έχουμε λίγα περισσότερα στοιχεία σχετικά με το γιατί ονειρευόμαστε.
Αν θέλεις να ανακαλύψεις περισσότερα
καταπληκτικά και ανεξήγητα επιστημονικά φαινόμενα, πήγαινε στο κανάλι All Time 10, όπου
10 φανταστικοί χρήστες του YouTube ενώνονται σε μια απόπειρα να απαντήσουν καυτά ερωτήματα.
Είναι μια υπερ-συνεργασία της επιστήμης! Και αν είστε καινούργιοι στο AsapSCIENCE
γραφτείτε συνδρομητές για περισσότερα επιστημονικά βίντεο κάθε βδομάδα. Έχουμε φτιάξει μια λίστα με μερικά από
και πιο δημοφιλή βίντεο για να τα απολαύσεις!